«Meer coördinatie nodig tussen verschillende overheden over steunmaatregelen»
De verschillende overheden van ons land namen tijdens de coronacrisis in 2020 in totaal 433 socio-economische steunmaatregelen voor ondernemingen, zelfstandigen en particulieren, en dat voor een geraamd bedrag van 24,12 miljard euro. Dat stelt het Rekenhof donderdag in een audit. In die audit zegt de financiële waakhond ook dat er meer coördinatie en gegevensuitwisseling nodig is tussen de verschillende beleidsniveaus over die maatregelen die ze namen om de economie te ondersteunen.
Het Rekenhof nam de verschillende steunmaatregelen die de federale, de gemeenschaps- en gewestoverheden namen tijdens de coronacrisis onder de loep. Het stelde daarvoor een interactieve, online inventaris op van al die maatregelen, die beschikbaar is op de website.
In totaal namen die verschillende overheden in 2020 in totaal 433 socio-economische steunmaatregelen voor ondernemingen, zelfstandigen en particulieren, en dat voor een geraamd bedrag van 24,12 miljard euro. Voor de belangrijkste maatregelen in de eerste helft van 2021 komt daar nog eens 3,22 miljard euro bij.
Geen gestructureerde coördinatie
Het Rekenhof lijst in het lijvige rapport conclusies en aanbevelingen op voor elk van de deelregeringen. Maar het komt ook met een conclusie over de beleidsniveaus heen. En die luidt dat er meer coördinatie en gegevensuitwisseling nodig is tussen de verschillende regeringen. «Elke regering nam afzonderlijk steunmaatregelen binnen haar bevoegdheidsdomein, zonder systematische en gestructureerde coördinatie met de andere bestuursniveaus», luidt het in de audit. Dat is volgens het Rekenhof een werkpunt.
Zo pleit de financiële waakhond ervoor om alle maatregelen te centraliseren op één enkele, publiek toegankelijke website, zo nodig met koppelingen naar de administraties en instellingen die de steun toekennen. Ook beveelt het de overheden aan om een strategie of draaiboek te ontwikkelen voor plotse, grote economische crisissen. «Daarbij moet ook worden nagedacht over hoe bij een dergelijke crisis een meer gecoördineerd economisch steunbeleid mogelijk is», luidt het. Een gemeenschappelijke databank of kruispuntdatabank waarin de overheden de steun die ze verlenen aan ondernemingen kunnen opnemen, is een mogelijkheid, zegt het Rekenhof.
Steunmaatregelen
Wat betreft de individuele regeringen telde het Rekenhof voor de federale overheid 103 steunmaatregelen uitgevaardigd in 2020, geraamd op 19,40 miljard euro aan bijkomende uitgaven. De maatregelen ingevoerd in de eerste helft van 2021 vertegenwoordigen nog eens 1,15 miljard euro. In 2020 ging 61% (11,83 miljard euro) daarvan naar uitkeringen, 16 % (3,05 miljard euro) naar belastingsverminderingen of vrijstellingen) en 5 % (1,06 miljard euro) naar verminderingen of vrijstellingen van sociale bijdragen.
Voor de Vlaamse overheid telde het Rekenhof 81 steunmaatregelen uitgevaardigd in 2020, geraamd op 3,05 miljard euro bijkomende uitgaven. Ook de Vlaamse overheid koos vooral voor directe steun in de vorm van premies en subsidies (44% van alle getroffen maatregelen) en uitkeringen (14%).
Voor het Waals Gewest telde het Rekenhof 145 steunmaatregelen in 2020, voor een geraamd bedrag van 1,14 miljard euro. Voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de FGC en de GGC telde het Rekenhof 73 maatregelen, voor een geraamd bedrag van 0,39 miljard euro. Voor de Franse Gemeenschap heeft het Rekenhof zestien steunmaatregelen geteld voor particulieren en bedrijven op het vlak van cultuur en persoonsgebonden materies, voor een geraamd bedrag van 121 miljoen euro.