Tips & tricks: herfstlucht fotograferen

In de late herfst is de lucht vaker grijs dan in de zomer, maar toch kun je ook in dit jaargetijde prachtige foto's maken. Doorgaans zijn er in de herfst meer wolken en gaan ze een grotere rol spelen in je foto's. Dat betekent wel dat je op een iets andere manier foto's moet nemen. De lucht zal nu vaker een grotere rol spelen in je foto's. Hieronder bespreken we enkele technieken om geslaagde foto's van herfstluchten te maken.

De juiste belichting kiezen

In het algemeen is de lucht helderder dan de grond in de herfst. Dat maakt het moeilijker om de juiste belichting in te stellen. Als je de belichting instelt op de grond, dan wordt de lucht overbelicht en kleurloos. Op de foto toont de lucht dan wit, terwijl je zelf een blauwe lucht ziet. Als je de belichting instelt op de lucht, zie je veel details in de wolken maar de grond is dan onbelicht en donker op de foto.

In het artikel met tips voor de perfecte belichting bespraken we al enkele mogelijke oplossingen, zoals High Dynamic Range, voor dit probleem maar ook filters kunnen redding brengen.

Een polarisatiefilter is handig omdat wolken dan beter uitkomen in de blauwe lucht. De filter blokkeert een deel van het licht uit de blauwe gebieden. Zo voorkom je overbelichting die een blauwe lucht in foto's wit laat lijken.

Een polarisatiefilter is vooral effectief als je een gedeelte van de lucht fotografeert dat haaks op de zon ligt. 's Middags, als de zon recht boven je hoofd staat, is dit de lucht aan de horizon in elke richting. Bij zonsopgang en –ondergang met de zon aan de oostelijkse of westelijke horizon, heeft dit alleen effect op de lucht aan de noordelijke en zuidelijke horizon.

Een andere manier om de belichting tussen lucht en grond in evenwicht te brengen is de grijsverloopfilter. Die filter gaat van effen grijs aan één kant naar helder aan de andere kant. De filter wordt op het objectief van de camera geplaatst, waarbij het effen grijs het luchtgedeelte beslaat. Dat reduceert de hoeveelheid licht die de camerasensor vanuit de lucht bereikt, zodat de belichting in evenwicht is met die van de grond.

Bepaal de belichting bij de grond voordat je de filter plaatst. Maak een aantekening van de sluitertijd en het diafragma die je camera selecteert en voer die waarden nadien handmatig in. Zo voorkom je dat de meetregistratie verandert wanneer je de filter op het objectief plaatst.

Elementen van luchtfotografie

Soms is de vorm van een wolkenformatie al een foto waard. Er bestaan zelfs speciale websites met foto's van bijzonder gevormde wolken. Er zijn geen goede of foute wolken, gebruik je fantasie en kijk hoe je die unieke wolken op een leuke manier in beeld kan brengen.

Wateroppervlakken weerspiegelen de lucht en de wolken en geven zo iets leuk aan je foto's. Hiervoor heb je geen meren of rivieren nodig. Plassen op straat na een regenbui of nat zand aan zee bieden hetzelfde effect. Daarnaast lenen wolkenluchten zich van nature ook uitstekend voor zwart-witfotografie.

Een ideaal moment voor een foto van een wolkenformatie is zonsopgang of zonsondergang. De warme gloed van de zon breekt door de wolken met oranje en roze tinten die kleur brengen in je foto's. De belichting enkel op de lucht instellen kan in dit geval goed werken. Zo is de grond donker en zie je enkel de silhouetten van gebouwen of bomen.

Net als voor andere foto's geldt de regel van derden ook voor het fotograferen van luchten. Hoewel in de meeste landschapsfoto's de horizon op een derde vanaf de bovenkant ligt, is het de moeite waard om bij het fotograferen van wolkenluchten de horizon op een derde vanaf de onderkant te houden. De twee verticale lijnen van het raster zijn ook nog steeds belangrijk. Je kunt ze bijvoorbeeld gebruiken voor een interessant object op de voorgrond goed in beeld te brengen.

Nabewerking

Wanneer je foto's op je computer bewerkt met een van de tallloze toepassingen voor beeldbewerking, kun je die  nog versterken. Je kunt onder andere de helderheid, het contrast, de lichte tonen, de witbalans, de kleurschakering, de kleurverzadiging en de scherpte van een opname aanpassen. Experimenteer eens met de verschillende functies om te zien welk effect ze hebben. Vooral het verhogen van het contrast, de lichte tonen versterken of het omzetten naar zwart-wit heeft veel effect op opnamen van wolken.

Het fotograferen van luchten heeft ook een praktische kant. Je kunt een collectie opbouwen van verschillende luchten. Van witte, donzige wolken tegen een blauwe lucht, tot donkere wolken die een onweersbui aankondigen. Je kunt die luchten vervolgens samenvoegen door middel van een compositietool met landschappen die een sterke voorgrond hebben, maar waarvan de lucht een beetje saai is.