Van der Straeten past voor «domme btw-verlaging» op elektriciteit en gas
Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) is gekant tegen een gewone verlaging van de btw op elektriciteit en gas. «Een domme btw-verlaging die de lonen en de uitkeringen verlaagt, daar pas ik voor», verklaarde ze dinsdag in de bevoegde Kamercommissie. Daarnaast herhaalde ze tijdens het kernenergiedebat dat een levensduurverlenging van de twee jongste kerncentrales niet zal volstaan om de bevoorradingszekerheid te garanderen.
De minister kreeg vorige week de opdracht van het kernkabinet een analyse te maken van de pistes die op tafel liggen om de energiefactuur te drukken. Ze moeten daarvoor overleg plegen met haar collega van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V). Die had eerder gepleit voor een btw-verlaging op gas en elektriciteit. Ook Vooruit is daar binnen de meerderheid een uitgesproken voorstander van.
Slim, niet dom
Tijdens een minidebat in de Kamer zette Van der Straeten zich dinsdag af tegen een «domme btw-verlaging». Ze doelt daarmee op een algemene verlaging, die een invloed zou hebben op de lonen via een soort indexsprong. Volgens haar zou dat neerkomen op een transfer van arm naar rijk. Wel staat de minister open voor een «slimme» btw-verlaging, die gericht is en op maat van de energietransitie.
Leen Dierick (CD&V) reageerde hoorbaar misnoegd op die uitspraken. Zij verwees naar de vele mensen die door de gestegen prijzen heel wat moeite hebben om hun energiefactuur te betalen. Voor hen zou een btw-verlaging wel een goede maatregel zijn, stelde ze. Ook Kris Verduyckt (Vooruit) verdedigde een btw-verlaging. Hij herhaalde het socialistische standpunt dat energie een basisproduct is, waar dus een tarief van 6 procent op moet gelden. Eventuele domme neveneffecten kunnen volgens hem worden bijgestuurd.
Kerncentrales toch openhouden?
Op de agenda van de commissie Energie stond een minidebat over de kernuitstap. Daarbij ging veel aandacht naar het rapport van het FANC, waarin de nucleaire waakhond aangeeft dat het op het vlak van veiligheid mogelijk is de centrales Doel 4 en Tihange 3 open te houden na 2025, wanneer de volledige kernuitstap wettelijk geprogrammeerd staat.
Kris Verduyckt (Vooruit) en Thierry Warmoes (PVDA) stelden zich vragen bij die conclusie. Zij lezen tussen de regels een versoepeling van de veiligheidsvoorschriften. Reccino Van Lommel (Vlaams Belang) concludeerde daarentegen dat de centrales al grotendeels voldoen aan de veiligheidseisen. Leen Dierick (CD&V) benadrukte dat ze vertrouwen heeft in de expertise en onafhankelijkheid van het FANC: «Plan B (de verlenging) kan, maar dan moet de uitbater meegaan en moet snel worden beslist. Maar we gaan pas voor Plan B als Plan A (de volledige uitstap) niet lukt», zei ze.
Levensduurverlenging niet genoeg
Minister Van der Straeten wilde niet concreet ingaan op het rapport van het FANC. Nucleaire veiligheid is immers een bevoegdheid van de minister van Binnenlandse Zaken. Wel herhaalde ze dat de levensduurverlenging van de twee jongste centrales, niet zal volstaan om de verzekeren dat er voldoende elektriciteit zal zijn in de winter van 2025-26. Zoals eerder al werd gezegd, zullen er dus gascentrales nodig zijn.
Het probleem is dat daarbij niet zomaar een beroep zal kunnen worden gedaan op de centrales die vervat zaten in de zogenaamde CRM-veiling en die dus een beroep kunnen doen op subsidies. «Je kan in dat geval niet zomaar capaciteit die vandaag geselecteerd is opvissen, overhevelen en uitvoeren», aldus de minister, die dezelfde boodschap te horen kreeg van Europees Commissaris Margrethe Vestager.