Klimaatopwarming stuurt broedproces arctische vogels in de war

Bepaalde vogelsoorten in het noordpoolgebied slagen er niet in zich aan te passen aan het opwarmende klimaat, waardoor hun kuikens een lagere overlevingskans hebben. Dat blijkt uit onderzoek van de Nederlander Thomas Lameris, waarvoor hij vandaag een ornithologieprijs krijgt. "Wonderlijk genoeg is de dreiging van menselijke impact het grootst voor dieren die ver weg van menselijke beschaving broeden." Lameris, postdoctoraal onderzoeker aan het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ), onderzocht de effecten van klimaatverandering op arctische trekvogels. Hij focuste op brandganzen, een trekvogel die overwintert in Noord-West-Europa om in het voorjaar te gaan broeden in het hoge noorden.

Bij het onderzoek werd een aantal ganzen uitgerust met gps-trackers, om een precies beeld van de voorjaarstrek van de vogels te krijgen. "Uit de data blijkt dat de brandganzen de timing van hun voorjaarstrek in het algemeen niet hebben veranderd ondanks een opwarmend klimaat", zeg Lameris. "Tijdens warmere voorjaren versnellen de ganzen wel hun vlucht naar hun arctische broedgebieden, waar ze vervolgens meer tijd nodig hebben om aan te sterken vooraleer ze kunnen gaan broeden."

Het gevolg hiervan is dat de dieren te laat beginnen te broeden, waardoor hun kuikens de essentiële 'voedselpiek' missen. Dit is de periode waarin de noodzakelijke eiwitconcentraties in het gras zitten. Hierdoor daalt de overlevingskans van de kuiken.

Hoewel de impact van dit probleem het grootst is in het noorden, worden ook vogels in onze gebieden getroffen. Eerder onderzoek aan de Universiteit Antwerpen wees uit dat de koolmees jaar na jaar vroeger zijn eieren legt, om zo zijn kuikens te kunnen voeren met rupsen die ook steeds eerder tevoorschijn komen.

Lameris krijgt voor zijn onderzoek vandaag de Ornithologieprijs Wim Dings - De Wielewaal. Die wordt tweejaarlijks uitgereikt door de UAntwerpen, Natuurpunt, de Vogeldag en de Nederlandse Ornithologische Unie (NOU). De prijs wil het wetenschappelijk veldornithologisch onderzoek in België en Nederland stimuleren.

bron: Belga