"Vlaanderen moet bedrijven die chemische producten uitvoeren beter controleren"

Vlaams Parlementslid Yasmine Kherbache (sp.a) riep in haar speech bij de voorstelling van het jaarrapport van het Vlaams Vredesinstituut op om regelmatiger te controleren bij bedrijven die chemische producten maken die gebruikt kunnen worden voor militaire doeleinden. Volgens Tine Destrooper, de directeur van het Vlaams Vredesinstituut, heeft de dienst die bevoegd is voor de vergunningen van zulke producten slechts beperkte middelen om bedrijven te informeren over hun verplichtingen. Knack maakte vorige week bekend dat de douane drie Vlaamse bedrijven voor de correctionele rechtbank van Antwerpen daagt omdat ze geen passende vergunningen hebben voorgelegd bij de export van onder meer isopropanol naar Syrië. Isopropanol kan gebruikt worden om saringas te maken. "We zijn internationaal te kijk gezet", zei Kherbache. "In volle oorlogstijd vertrekken er chemische stoffen naar Syrië waarmee chemische wapens gemaakt kunnen worden." De controle op de export van chemische producten die voor militaire doeleinden kunnen dienen, is geen Vlaamse bevoegdheid, maar Vlaanderen kan volgens Kherbache wel andere maatregelen nemen.

"De bestaande controlemechanismen op de wapenexport zijn duidelijk niet sluitend", zei ze. "Op onze vraag om de controle te verscherpen, verwijst de minister-president naar het federale niveau en naar de douane. Op het Vlaamse niveau kunnen we met onze economische bevoegdheden echter veel eerder in de productieketen ingrijpen door bedrijven die zulke chemische producten aanmaken, regelmatiger te controleren. We kunnen bijvoorbeeld controleren waarnaar ze die producten het voorbije jaar uitgevoerd hebben."

Tine Destrooper, directeur van het Vlaams Vredesinstituut, wijst op het belang van voldoende middelen voor de dienst Controle Strategische Goederen, die onder meer bevoegd is voor vergunningen voor dual-usegoederen of goederen die onder een vergunningsregime vallen. Dual-usegoederen zijn producten die zowel een vreedzaam als een militair doel kunnen dienen, zoals de chemische stoffen die naar Syrië geëxporteerd zijn.

"Uit onderzoek van het Vlaams Vredesinstituut is in het verleden al gebleken dat er soms een gebrekkige communicatie is tussen de douane en de dienst Controle Strategische Goederen", aldus Destrooper. "Bovendien zeggen de betrokken bedrijven zelf vaak dat ze niet op de hoogte waren dat voor sommige producten een vergunning nodig was. De dienst zet daarom erg in op outreach naar de bedrijven om ze te informeren over wat hun verplichtingen zijn, maar ze heeft daar slechts beperkte middelen voor. Het is aan de beleidsmakers om te kijken of er niet meer middelen naar die dienst moeten gaan."

bron: Belga