Meer dan 1 op de 3 artsen ervaart agressie op de werkvloer

Voor dokter Patrik Roelandt leek het een normale werkdag te worden. De 64-jarige huisarts begon op 1 december 2015 aan zijn namiddagronde van huisbezoeken. Hij ging naar een 55-jarige patiënt die een week eerder nog bij hem op consultatie was geweest. Om drie uur echter viel alle communicatie weg. Later die avond bleek dokter Roelandt door zijn patiënt te zijn vermoord.

Daders

Het was zeker niet de eerste keer dat een dokter met agressie te maken kreeg. Ook andere artsen werden in hun carrière al geconfronteerd met geweld. Om recente cijfers over dit fenomeen te verkrijgen en meer informatie over de daders te weten te komen, ging geneeskundestudent Lennart de Jager op onderzoek. Hij sloeg de handen in elkaar met de Vrije Universiteit Brussel, de Orde der artsen en de Patrik Roelandt Anti-Agressie Groep. In totaal ondervroegen ze 3.726 artsen.

Jonge artsen

De resultaten zijn onthutsend. De Jager: "Meer dan één op de drie artsen kreeg het voorbije jaar met agressieve patiënten op de werkvloer te maken. Hierbij ging het vooral om verbaal geweld (33%) zoals schelden en beledigen, psychisch geweld (30%) zoals manipulatie, fysiek geweld (14%) en seksueel geweld (10%). Jonge artsen en artsen met weinig praktijkervaring ondervonden meer agressie. Verder bleek dat vrouwen vaker dan mannen te maken hadden met verbaal, psychisch en seksueel geweld."

Geweigerde voorschriften

De dader was vaak een eigen patiënt, mannelijk en tussen de 20 en 59 jaar oud. De meeste daders hadden een link met een psychiatrisch verleden, alcoholisme of drugsgebruik. Meestal vond de agressie plaats tijdens de consultatie in de praktijk van de dokter. Het vaakst was de medische aanpak de aanleiding. Daarnaast lokten de organisatie, zoals lange wachttijden, en geweigerde voorschriften geweld uit.

De meeste artsen reageerden verbaal op de agressie, slechts een klein groepje sloeg alarm, tot echte vechtpartijen kwam het uitzonderlijk.

Slaapproblemen

"Na de agressie voelde een kwart van de artsen zich minder veilig. Ook kregen sommigen last van stress, angst en slaapproblemen. Op het vlak van preventie leek het erop dat artsen buiten een ziekenhuis daar meer mee bezig waren. Vooral camerabewaking, een secretariaat en alarminstallaties werden ingezet als beschermende maatregelen.

Aangifte doen van agressie bleek echter niet zo evident. Slechts één op de tien artsen deed aangifte bij de politie", aldus de Jager. Eén conclusie konden de onderzoekers alvast trekken: er zijn dringend preventieve maatregelen nodig tegen de agressie.

Lennart de Jager doet dit jaar mee aan de Vlaamse Scriptieprijs.