Wat als we onzichtbaar waren?

Een team van neurowetenschappers aan het Zweedse Karolinska Institutet hebben bij enkele personen de illusie gecreëerd van een onzichtbaar lichaam en onderzochten welke impact dit heeft op de perceptie van onszelf en onze sociale omgeving.

De onderzoekers gebruikten een zogenaamde 'head-mounted display' (HMD), een beeldscherm in de vorm van een bril dat een virtuele realiteit tot stand brengt en dat op het hoofd gedragen kan worden. Het beeldscherm kan ons een geheel nieuwe wereld voorschotelen of het kan onze bestaande realiteit aanvullen met nieuwe elementen.

In dit experiment werd gebruik gemaakt van deze eerste mogelijkheid. Wanneer de proefpersonen hun bril op hadden en naar beneden keken, dan zagen ze een lege ruimte op de plaats waar normaal hun lichaam zou moeten zijn.

En om het gevoel van onzichtbaarheid nog wat realistischer te maken, raakten de wetenschappers het lichaam van de personen met een verfborstel aan, terwijl ze dezelfde bewegingen maakten in de lucht rechttegenover hen. Wanneer een persoon dus aan de schouder werd geraakt met een verfborstel, dan maakte de wetenschapper een gelijkaardige beweging in een lege regio aan hun overkant met een andere verfborstel op de hoogte waar de schouder zich zou bevinden. De meerderheid van de proefpersonen begon zo het gevoel van een aanraking over te dragen naar de lege ruimte die zich voor hen bevond.

Om aan te tonen dat de illusie echt werkte, deelden de wetenschappers messteken uit aan de lege ruimte. Wanneer dat gebeurde, produceerden de slachtoffers veel meer zweet en ging hun harstslag flink de hoogte in. Ze zagen deze aanval dus als een gevaar voor hun eigen lichaam.

In het tweede deel van de studie werd onderzocht wat de gedachte van een onzichtbaar lichaam met ons doet in een stressvolle sociale situatie. Op het beeldscherm van de headset werd een groep mensen afgebeeld die de proefpersoon streng aankeken.

"We zagen dat er een reductie plaatsvond van zowel de fysieke stressrespons, als de eigen ervaren stress", meldt een van de onderzoekers. "Als het echt een stressverminderend effect heeft, dan kan dit misschien ook wel gebruikt worden in nieuwe behandelingen."

De onderzoekers plannen nu een klinische test met de headset. Misschien kan dit helpen bij de behandeling van mensen met een sociale angststoornis.