Tjipetir-mysterie opgelost: waarom de rubberen blokken overal aanspoelen
In de afgelopen jaren zijn er 100-jaar oude rubber-achtige blokken van Indonesië op mysterieuze wijze aangespoeld op stranden in het Verenigd-Koninkrijk, Nederland en andere landen van Noord-Europa. Er werd lang gedacht dat de blokken afkomstig zijn van de Titanic, maar een vrouw die jaren geleden een Tjipetir-blok vond, zegt dat ze het mysterie eindelijk ontrafeld heeft.
In de zomer van 2012 vond Tracey Williams op het strand in de buurt van Cornwall een zwart tablet op het zand. Het leek op een soort van rubber en had het word Tjipetir erin gekerfd. Uit nieuwsgierigheid besloot de dame de oorsprong van het mysterieuze blok te onderzoeken.
Het bleek dat de blokken gevonden werden op stranden in heel Noord-Europa. In de pers verschenen artikelen en de speculatie begon. Williams denkt dat ze nu het mysterie heeft opgelost en haar oplossing komt overseen met die van de Britse autoriteiten.
Het word Tjipetir is afkomstig van een rubberplantage in West-Java in Indonesië die actief was in de late 19de en vroege 20ste eeuw. De blokken zijn eigenlijk niet gemaakt van rubber, maar van gutta-percha een stof die afkomstig is van een soort boom die in heel Maleisië te vinden is. De stof werd gebruikt om telegraafkabels te isoleren op de zeebodem.
Williams besloot haar progressie te melden op Facebook. Dat leidde ertoe dat veel mensen kenbaar maakten dat ze ook een Tjipetir-tablet gevonden hadden. Er kwamen mensen naar voren uit Engeland en Wales, maar in Spanje, Frankrijk, Nederland, Duitsland, Noorwegen, Zweden en Denemarken waren er mensen die de tabletten hadden gevonden.
Een Franse krant ontdekte dat de blokken afkomstig waren van de Titanic omdat het schip een lading gutta-percha had.
Maar dat zijn niet de blokken die nu aanspoelen. Williams werd benaderd door twee mensen, die anoniem willen blijven, en beide een wrak hadden gelokaliseerd waarvan ze zeker waren de het de bron was. Het gaat om het Japanse schip, de Miyazaki Maru, die tijdens de eerste wereldoorlog tot zinken werd gebracht ten westen van de Scilly-eilanden.
"Ik kreeg te horen dat de lading grote hoeveelheden gutta-percha-blokken bevatte in het ruim van het ship," zei Williams. Ook de Britse autoreiten denken dat het Japanse schip de bron is van de mysterieuze blokken.
"Onze bevindingen wijzen naar dat specifieke wrakstuk. Het is nog niet bevestigd, maar de Miyazaki Maru is onze favoriete mogelijkheid als de bron van de blokken," zei Alison Kentuck.
De Miyazaki Maru werd door de U-88 onderzeër, aangevoerd door Walter Schwieger, getorpedeerd. Schwieger had ook de leiding over een andere Duitse U-boot die in mei 1915 de Lusitania tot zinken bracht. De beruchte gebeurtenis leidde tot meer dan 1100 doden en staat bekend als de reden waarom de VS zich kwam bemoeien met de oorlog.
"Op basis van onderzoek, zijn de blokken in de hemisferische oceaanstromingen terechtgekomen. Het duurt slechts 25 jaar voor wrakhout om de hele wereld rond te gaan en deze blokken zijn er al lang genoeg om drie keer de wereld te zijn rond gegaan. Ze verkeren in uitstekende staat, wat ongebruikelijk is na al die jaren," legt oceanograaf Curtis Ebbesmeyer uit.
"Veel schepen hebben gutta-percha vervoerd, dus het is mogelijk dat de blokken van meer dan één bron afkomstig zijn," zegt Williams, die een boek aan het schrijven is over het Tjipetir-verhaal. "Er kunnen mensen zijn die een exemplaar uit de Titanic hebben, dat zullen we wellicht nooit met zekerheid weten," besluit ze.