Zeldzame berggorilla 'Rafiki' gedood met speer, stropers riskeren levenslang

Rafiki, een 25-jarige met uitsterven bedreigde berggorilla, geraakte op 1 juni vermist in een Oegandees nationaal park en werd een dag later door een team van Uganda Wildlife Authority (UWA) dood teruggevonden. Zijn borstkas was doorboord met een scherp voorwerp, waarbij ook interne organen waren geraakt. Na een zoekactie werd in een naburig dorp een man aangehouden die in het bezit was van jachtmateriaal, waaronder een speer. De man bekende de gorilla te hebben gedood met de speer terwijl hij op jacht was met een collega-stroper, maar handelde volgens hem uit zelfverdediging.

Het is van 2011 geleden dat er nog een berggorilla door een mens werd gedood, aldus National Geographic. Er blijven wereldwijd slechts iets meer dan 1.000 berggorilla's over, wat het een bedreigde diersoort maakt.

"Een heel zware klap"

De twee verdachten beweren de groep gorilla's te hebben ontmoet tijdens hun jachtpartij in het Bwindi Impenetrable National Park, luidt een verklaring van UWA. Rafiki zou hen vervolgens bedreigd hebben, waarop ze hun speer naar hem wierpen. Een raak schot, zo blijkt, waarvoor de stropers stevig zullen moeten opdraaien. Samen met twee andere stropers, die door de initiële verdachte werden verlinkt als deelnemers aan hun andere illegale jachtpartijen, wachten ze nu hun veroordeling af. De moordenaars van Rafiki riskeren een levenslange celstraf of een boete van meer dan 4,7 miljoen euro voor het doden van een bedreigde diersoort, zo bericht de BBC.

De dood van de populaire Rafiki is "een heel zware klap", zegt iemand van UWA aan BBC. De groep van 17 berggorilla's was het gewoon om met mensen in contact te komen en speelde daarom een belangrijke rol in lokaal ecotoerisme. Het voorval is des te dramatisch omdat de zilverrug de leider en het enige volwassen mannetje was van de groep. Dat betekent dat de groep nu instabiel is en mogelijk uit elkaar valt. Ook kan een wilde zilverrug de groep als leider overnemen, wat ervoor kan zorgen dat de groep zich afkeert van menselijk contact. Dat laatste zou een drama zijn voor het ecotoerisme waar de lokale economie grotendeels op teert. De 600 dollar (zo'n 530 euro) die toeristen betalen om een uur met de gorilla's door te brengen, is tevens de grootste bron van financiering voor projecten die zich focussen op behoud van de diersoort.

Coronacrisis

Dankzij intensieve inspanningen voor het behoud van de soort, steeg de populatie van de berggorilla de afgelopen decennia indrukwekkend van ongeveer 350 tot iets meer dan 1.000 exemplaren. De primaat staat nu niet meer bekend als ernstig bedreigd, maar slechts als bedreigde diersoort. Toch blijft het oppassen geblazen. Gezien de coronacrisis zit de ecotoeristische sector in slechte papieren, zo schrijft National Geographic. Nu nationale parken gesloten blijven voor publiek zijn niet alleen de inkomsten verloren, maar zien de parkwachters ook meer verdachte menselijke activiteit. Door de lockdown en haar sociaaleconomische gevolgen bestaat bovendien de kans dat lokale inwoners hun toevlucht zoeken tot stroperij. Als de gorilla's meer op risicovolle wijze in aanraking komen met mensen, kunnen bovendien ook zij besmet geraken met het coronavirus.