Xander De Rycke ontleedt moeilijke jeugd in tweede boek: "Ik heb medelijden met mijn wereldvreemde moeder"

"Het was sowieso de bedoeling om tegen 2021 een vervolg te maken op ‘Het leven is kak'", vertelt de sinds kort in Gent residerende komiek. "Ik vier dan mijn 15de verjaardag in de comedy, wat ik in de nodige stijl wou doen. In plaats van het vorige boek klakkeloos over te nemen, besloot ik vanaf nul te beginnen en het opnieuw en beter uit te schrijven, de laatste 10 jaar van m'n carrière inbegrepen."

In het boek rakel je heel wat verhalen uit je jeugd op. Hoe was het om nogmaals te grasduinen in die moeilijke periode uit je leven?

De Rycke: "Pijnlijk en helend tegelijkertijd. Deels ben ik het beu om die verhalen te vertellen. Niemand wil die kerel zijn die blijft dwepen met zijn verleden. Aan de andere kant was het helend om er na tien jaar nog eens door te gaan, alle locaties te bezoeken, gesprekken te voeren met zij die erbij waren enzovoort. Ik ga intussen ook al twee jaar naar een psycholoog, wat mijn inzichten over die periode tevens veranderd heeft."

Kan je met de ouderdom ook beter inschatten hoe je moeilijke jeugd je persoonlijkheid heeft gekneed?

"Het beste voorbeeld dat ik aanhaal in het boek gaat over hoe ik de eerste lockdown zo productief heb ingevuld. Mensen vroegen me waar ik de motivatie vandaan haalde om nog een zaalshow te schrijven, naast het boek en alle andere dingen. Ik heb 18 jaar lang nooit gehoord dat ik ergens goed in was. Toen was er opeens comedy, waarin ik niet slecht bleek te zijn. Aan die bevestiging houd ik me krampachtig vast. Het is het eerste wat ik kon en ik ga dat ook blijven doen, tot ik erbij neerval."

Hoe heb je het coronajaar mentaal beleefd?

"Beter dan verwacht. Bij de eerste lockdown waren alle ingrediënten voor een depressie nochtans aanwezig. De grootste tour uit m'n carrière viel in het water, mijn vriendin en ik gingen uit elkaar (hij heeft inmiddels een nieuwe partner, nvdr.), ik moest verhuizen maar kon nog niet weg waardoor ik drie maanden lang dubbel huur moest betalen en op de koop toe kreeg ik zelf corona. Maar vreemd genoeg kon ik al die frustratie en tristesse omzetten in productiviteit."

Je hebt al heel wat verschillende dingen gedaan, waaronder stand-up comedy, conferences, boeken en podcasts. Waarop ben je het meest trots?

(denkt na) "Het is moeilijk om er één ding uit te pikken, maar ik kan wel zeggen dat de laatste vijf jaar het belangrijkste zijn geweest. De eerste tien jaar heb ik de wetten van de comedy gevolgd, zelfs in die mate dat ik m'n eigen stiel beu begon te worden. Vanaf dat ik begon te prutsen met zaken zoals de podcast en ‘Houdt het voor bekeken', en niet langer wachtte op goedkeuring van bovenaf, werd ik ook tevreden met mezelf. Maar het is niet zo dat ik mezelf opeens zo fantastisch vind."

Was het een moeilijk proces om trotser te worden op wat je doet?

"Bwoa, ik vind het nog steeds behoorlijk gênant. Op de achterflap van het boek staat bijvoorbeeld een samenvatting van de uitgeverij (haalt boek erbij): ‘Xander De Rycke pionierde het podcasten in Vlaanderen, vond de conference weer uit,...'. Ik zou me zo'n foemp voelen mocht ik dat over mezelf schrijven. Dat is allemaal heel lief en flatterend, maar ik wantrouw succes nog altijd."

De rode draad in het begin van je boek is de relatie met je moeder. Hoe is die tegenwoordig?

"Wankel. Slecht. Vervelend. Mijn moeder en ik hebben nu een soortement sms-relatie. Ze stuurt me af en toe een bericht waar ik maar de helft van snap. Die relatie zal ook niet verbeteren. In het boek voel je dat mijn mening over haar verandert naarmate de tijd vordert. In het eerste deel is ze de baarlijke duivel, halverwege is ze de verre drankdemon die me op de zenuwen werkt en naar het einde toe is ze enkel een vervelende, beperkte en wereldvreemde bejaarde vrouw waar ik zelfs wat medelijden mee heb."

Merk je dat je met de leeftijd in het algemeen milder wordt?

"Ik zal altijd de eeuwige pseudocriticus blijven, maar ik probeer minder bezig te zijn met wat anderen wel krijgen en ik niet. Vroeger gaf ik bijvoorbeeld mijn mediakritiek op Twitter. Dan krijg je constant te horen dat je jaloers of bitter bent, wat ik heel frustrerend vond. Daar heb ik nu geen last meer van. Alle persoonlijke wrevel hou ik tegenwoordig ook van het internet."

Je houdt dit jaar niet je vaste eindejaarsconferentie waarin je het Vlaamse tv-landschap fileert. Was dat met pijn in het hart?

"Ja, toch wel. Ik heb de show niet niet gemaakt omdat ik er geen zin in had, maar omdat ik hem fysiek niet kon spelen. Ik snap wel niet dat mensen me komen zeggen: 'Ik snap het wel, er was amper iets te zien.' Wablief? Er is niets interessanter dan film en televisie wanneer in het midden van een pandemie. Er was een panelshow met Jelle Cleymans die presenteert via een iPad, ‘Gert Late Night' had geen crew en ze hebben dan gewoon wat camera's op die boot gezet, onze Vlaamse streamingdienst heeft de naam van een frisdrank uit de jaren 90... dat is allemaal uitputtend grappig."

Aaron Verbrugghe

Xander De Rycke, ‘Bekend & Bescheiden', Borgerhoff & Lamberigts, 329 p., 24,99 euro