Waarom meer boeren hun tractoren inruilen voor paarden: "Wij willen paardenkracht, geen olie"
Waarom zou je nog met trekpaarden op het land werken terwijl er tractors bestaan? Het lijkt een stap terug, maar volgens Tijs Boelens is dat helemaal niet zo. In 2012 begon Tijs met zijn boerderij de Groentelaar in het Pajottenland. Een aantal jaar geleden kwam hij in contact met Waalse boeren die trekpaarden inzetten in hun bedrijf. "Eerst stond ik daar weigerachtig tegenover. Voor mij was dat naïef en folklore. Maar toen zag ik dat er ook jonge landbouwers waren die met moderne schoffelmachines achter hun paarden door hun gewassen gingen. Toen besefte ik dat ik echte paardenkracht wou integreren in mijn boerderij in plaats van nog meer tractors."
Minder energieverlies
Samen met een aantal vrienden ging hij aan de slag. Tweelingzussen Eva en Jade Fillet zijn opgegroeid tussen de trekpaarden en Corentin Hannon heeft een ecologisch tuinaanlegbedrijf, waarbij hij zijn trekpaard Sithor vaak inschakelt. Voor Tijs was het een hele opluchting om gelijkgezinden te leren kennen: "als ik geen mensen had gehad zoals Corentin, Eva en Jade, die zoveel kennis hebben, dan was dat voor mijn bedrijf een illusie geweest om de omschakeling te maken."
Hoewel werken met trekpaarden iets trager gaat, is het een pak energie-efficiënter. «Voor één calorie aan voedsel verbruikt onze landbouw momenteel tien calorieën aan fossiele brandstoffen. Dat betekent dat de landbouw eigenlijk geen energie meer produceert», zegt Tijs. "Dat is een gigantisch verschil tegenover bijvoorbeeld de jaren 40. Toen leverde één calorie fossiele brandstof ongeveer twee calorieën voedsel op." Daarbovenop beschadigt een tractor de bodem, wat met een paard minder het geval is.
Afkicken van olieverslaving
Een nieuwe generatie boeren ruilt de industriële landbouw in voor het agro-ecologische model: een duurzame manier van voedsel produceren. De tractor inwisselen voor het trekpaard is daar slechts één aspect van. Ook regenwater 100% benutten, is bijvoorbeeld belangrijk.
Die transitie naar agro-ecologische landbouw is volgens Tijs broodnodig. "Met de klimaatsverandering hebben we eigenlijk niet meer de luxe om nog tien jaar lang het onderste uit de kan te halen." Landbouwers krijgen steeds vaker te maken met extreme droogte en mislukte oogsten. De agro-ecologische landbouw kan daar een antwoord op bieden. Het zijn heel simpele zaken maar het is nog te onbekend, zowel bij de overheid en het sociaal middenveld als bij de consument.
Met meer steun zouden agro-ecologische boeren heel wat meer kunnen realiseren, want duurzame landbouw vraagt investeringen. Maar daar is ook een mentaliteitsverandering voor nodig. We moeten 'afkicken' van onze 'olieverslaving', vindt Tijs. "Ik weet wat wij kunnen. Ik weet wat onze voorouders gekund hebben als boeren. Die hebben hele dorpen, hele steden kunnen voeden zonder dat er olie was."
Economisch blijft de industriële landbouw volgens Tijs voordeliger, maar het is geen houdbaar model. "Wij willen paardenkracht, geen olie! is een antwoord op een samenleving die eigenlijk nu al in een gigantisch diepe crisis zit. Want als je olie, een eindig product, nodig hebt om voedsel te produceren, dan zit je in een crisis."
Belgodyssee is een initiatief van de VRT, de RTBF en het Prins Filipfonds, in samenwerking met Metro en Éditions de l'Avenir, en met de steun van de Kanselarij van de Eerste Minister. De jaarlijkse reportagewedstrijd bevordert de samenwerking tussen jonge journalisten in spe uit de verschillende gemeenschappen van ons land, die in tweetalige duo's werken. Tijdens deze editie belichten ze positieve initiatieven in de strijd tegen de klimaatverandering. Charlotte Deprez ging met haar partner op bezoek bij een boer die zijn tractors inwisselde voor fysieke paardenkracht.
Wie ben ik?
Naam: Charlotte Deprez
Leeftijd: 21
Studies: Master Journalistiek (VUB)
Woonplaats: Kuurne