Paul Smith: De selfmade man
Zijn felgekleurde, eigenwijze strepen maakten Paul Smith wereldberoemd. Intussen heeft de Britse ontwerper zijn mode-imperium uitgebreid en geeft hij ook brillen, tassen, fietsen en zelfs lampen een eigen twist. De expositie ‘Hello, my name is Paul Smith' in het Hasseltse modemuseum gunt bezoekers een unieke blik op de creatieve chaos waaruit hij al zijn inspiratie put. Een korte rondleiding in het parallelle universum van deze eigenzinnige designer.
Alles aan Paul Smith ademt goedlachse spontaniteit uit. Met een ontwapenende bescheidenheid wandelt hij rond tussen de kleurrijke muren van zijn eigen tentoonstelling, waarbij hij de ene na de andere hilarische anekdote schijnbaar achteloos uit zijn mouw schudt. Voor we het goed en wel beseffen, zijn we helemaal vergeten dat er iemand tegenover ons staat die geheel op eigen krachten een heus moderijk uit de grond heeft gestampt.
«Mijn kleding wordt verkocht in meer dan 73 landen en 300 verkooppunten. Dat is gewoon absurd. Regelmatig vraag ik me af hoe dat toch is kunnen gebeuren», klinkt de designer vrolijk.
Je huidige succes staat in schril contrast met je bescheiden begin. Zonder enig diploma of ontwerpervaring heb je je eerste winkel geopend. Wat dacht je toen je eraan begon?
«Dat het leuk zou zijn om een eigen zaak te hebben. Zo simpel is het. Een echt businessplan is er nooit geweest. Voor het design van mijn eerste kledingstukken ben ik bij mijn vriendin gaan aankloppen. Als ontwerpster heeft ze mij in de eerste vijf jaar ontzettend geholpen. Daarna heb ik zelf het roer in handen genomen.»
«Mijn eerste winkel was slechts negen vierkante meter groot. In het gezelschap van mijn shop assistent Tango, een Schotse herdershond, wachtte ik na de opening op maandag de hele dag vol spanning op de eerste klant. Niemand. Hetzelfde scenario de volgende dag. En de dag erna. Op donderdag om 16 uur kwam de eerste klant eindelijk binnen wandelen. Opgelucht dat ik was! En zo is de bal heel geleidelijk aan het rollen gegaan. Al moet ik eerlijk bekennen dat ik onderweg ook gewoon ontzettend veel geluk gehad heb.»
De expositie is eclectische mix van foto's, korte video's, kleding en absurde gebruiksvoorwerpen. Hoe zou jij de wereld van Paul Smith zelf omschrijven?
«Een creatief universum waar alles mogelijk is. Inspiratie kan overal vandaan komen: van de speelgoedrobotjes op mijn bureau tot een simpel bord spaghetti bij het avondeten. Het is heel belangrijk om te durven afwijken van de clichés die de norm bepalen. Je moet out-of-the-box durven denken. Zelf bekijk ik de wereld graag door de ogen van een kind. Met een speelse, open blik en een onverzadigbare nieuwsgierigheid. Daarom beperk ik mezelf niet tot enkel het ontwerpen van kleding. Ik fotografeer bijna obsessief alle rariteiten die mijn pad kruisen.»
Je staat bekend om je samenwerking met bekende muzikanten. Hoe heb je ze kunnen overtuigen om jouw kleding te dragen?
«Dat is een grappig verhaal. Ik ben fervent muziekliefhebber. In mijn jonge jaren trok ik in de weekends richting Londen voor concerten. Een paar van die artiesten zijn intussen wereldsterren geworden. Na die optredens sloeg ik vaak een praatje en probeerde ik ze mijn t- shirts aan te smeren. Zo betaalde ik voor mijn benzine. David Bowie is één van de muzikanten die tot op de dag van vandaag nog steeds trouw mijn kleding draagt. Hij betaalt daar trouwens nog steeds voor.»
Je ontwerpt naast kleding nog 1001 andere zaken. Raken jouw ideeën nooit opgedroogd?
«Nooit. Bij mij is het eerder omgekeerd: ik heb zoveel ideeën dat het niet simpel is om ze te filteren en te kanaliseren. Mijn omgeving wordt daar knettergek van. Gelukkig is dat gemakkelijk op te lossen: ze sturen me gewoon weg voor een ommetje in het park.» (lacht uitbundig)
Je zit nu al drie decennia in het vak. Wat heb je zien veranderen op het vlak van mode?
«Een hele hoop! De meest markante verandering is ongetwijfeld de explosie van de grote ketens zoals Zara en H&M. Modebewuste merken die toffe kledij aan een zacht prijsje verkopen. Ook nieuwe luxemerken schieten als paddenstoelen uit de grond. En dan heb je nog de opkomst van het internet en de onlineverkoop die de hele markt door elkaar heeft geschud.»
«Zelf ben ik het idee ‘Think local, act global' genegen. Elke Paul Smith shop ter wereld heeft een eigen persoonlijkheid die ervoor zorgt dat telkens een unieke winkelervaring beleeft. Ik ben naïef genoeg om te geloven dat daar geen enkele webshop tegenop kan.»
Op je vijftiende heb je enkele jaren intensief op het wielrennen gestort, maar door een ongeluk moest je het wielrennen de rug toe keren. Heb je spijt van je huidige carrièrekeuze?
«Nee, daar heb ik nog geen seconde spijt van gehad. Bovendien heb ik het wielrennen nog niet volledig vaarwel gezegd: ik heb een paar fietsen ontworpen en heb intussen ook verschillende sportoutfits in mijn collectie zitten.»
Wie is Paul Smith?
Paul Smith is geboren en getogen in het kleine provinciestadje Beeston, in Midden-Engeland. Na een jarenlange carrière als verkoper in een kledingzaak, opende hij in 1970 zijn eerste eigen shop. Die shop is intussen uitgegroeid tot een wereldwijd mode-imperium dat jaarlijks 3.5 miljoen kledingstukken over de toonbank ziet gaan. En dat heeft de Britse ontwerper geen windeieren gelegd: zijn vermogen wordt geschat op een slordige 340 miljoen euro.
Door Mare Hotterbeekx