Onze planeet wordt steeds warmer

De opwarming beperken tot 2°C

Wetenschappers van het Intergovernmental Panel for Climate Change (IPCC) willen niet pessimistisch zijn. Volgens hen «heeft de mensheid nog steeds de keuze.» We kunnen een onomkeerbare klimaatopwarming en de rampen die ermee gepaard gaan voorkomen: meer extreme weersomstandigheden, hele gebieden die van de kaart worden geveegd, volksverhuizingen...

Maar er moet dringend iets gedaan worden. Volgens wetenschappers is het hoognodig om de opwarming te beperken tot 2°C tegen 2100. Die drempel wordt vaak voorgesteld als de belangrijkste uitdaging van de twee weken durende onderhandelingen. Maar voor sommige landen (vooral de eilandstaten die bedreigd worden door de stijgende zeespiegel) moet een drempel van 1,5°C vooropgesteld worden. Deze doelstelling wordt ook verdedigd door ngo's.

Vrijwillige verbintenissen

Al in 2009 heeft de internationale gemeenschap geprobeerd om een akkoord te bereiken op de top in Kopenhagen. De bijeenkomst was geen maat voor niets, maar men is er niet in geslaagd om een bindend akkoord af te dwingen. Veel landen aanvaardden niet dat ze uitstootbeperkingen opgelegd krijgen. Om een nieuw conflict te voorkomen hebben de onderhandelaars de methode aangepast: ze proberen niet om iets op te leggen, maar vragen elke staat om zelf voorstellen te doen.

Deze aanpak leidt tot minder conflicten. Maar op dit moment zullen de genomen verbintenissen een opwarming tussen de 2,7 en 3,4°C niet kunnen afwenden.

Een bindende overeenkomst?

Voor veel actoren uit het middenveld is COP21 de kans om de voorgestelde bijdrage van de lidstaten in steen te beitelen. Maar de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry heeft hun hoop begin november de grond in geboord. Hij heeft er droogweg aan herinnerd dat een eventueel akkoord in geen geval bindend zal zijn. Dit zorgde voor een reframing door de Franse organisatoren van de conferentie. Maar het innemen van deze positie herinnert eraan dat veel landen zich zullen verzetten tegen een juridisch bindende tekst. Een dergelijk akkoord zou des te moeilijker aan te nemen zijn om vervolgens hoogstwaarschijnlijk verworpen te worden door de Republikeinse meerderheid in de Amerikaanse Senaat, die immers elk klimaatbeleid verwerpt.

De verplichting moet dus subtieler zijn. WWF roept op tot de invoering van een ambitieus mechanisme dat zou leiden tot een snelle herziening van de doelstellingen binnen drie tot vijf jaar. "Deze herziening moet natuurlijk naar boven bijgesteld worden", zegt Julie Vandenberghe, verantwoordelijk voor het dossier bij het WWF.

Het WWF zal de overeenkomst met andere woorden niet alleen evalueren met betrekking tot de genoemde doelstellingen, maar eveneens in het licht van een mogelijke herziening van die doelstellingen. "De strijd tegen de opwarming van de aarde loopt via Parijs, maar houdt daar niet op", besluit ze.

Door Camille Goret

#WeAreTheClimateGeneration is een Europees initiatief dat het grote publiek bewust wil maken van de klimaatverandering. Meer info op wearetheclimategeneration.com.