MOVIES. Sekslessen in de cinema

We gaan met zijn allen naar de bioscoop om ons te amuseren. Maar terwijl we daar zijn, kunnen we evengoed ook iets opsteken. Over seks bijvoorbeeld. Naar aanleiding van de nieuwe documentaire 'Ask Dr. Ruth': vijf films (en een tv-serie) die het leven en werk van baanbrekende seksuologen in beeld brengen.
door
Xavier
Leestijd 2 min.

Der Einstein des Sex (1999)

Der Einstein des Sex. Foto R.V.

De dokter: Magnus Hirschfeld

Wie?: Duitse seksuoloog die zich tijdens de eerste decennia van de vorige eeuw inzette voor de geestelijke gezondheid en rechten van seksuele minderheden, ook al omdat hij zelf homoseksueel (en joods) was.

De film: Een conventioneel verhaal over een heet hangijzer, een liefdevol portret van een dappere man.

Pikant detail: Hirschfeld geloofde sterk in het medium cinema en gebruikte het om zijn seksuele voorlichting te verspreiden. Hij speelde zowel voor als achter de camera een rol in de film ‘Anders als die Andern', die voor het eerst een homoseksueel personage positief afbeeldt. De film werd meteen verboden.

Kinsey (2004)

Kinsey. Foto R.V.

De dokter: Alfred Kinsey

Wie?: Een van de meest notoire seksuologen die Amerika ooit heeft gekend. Hij ondervroeg duizenden mensen en schreef zijn bevindingen in de jaren 40 en 50 neer in twee dikke volumes, eentje over mannen en eentje over vrouwen. Daarin kon het ‘geschokte' publiek bijvoorbeeld lezen dat orale seks doodnormaal is en zowat iedereen masturbeert.

De film: Liam Neeson zet Kinsey neer als een man die zijn vader ongelijk wou geven. Hij was namelijk een predikant die voortdurend ketterde tegen de bandeloze moderne wereld.

Pikant detail: Kinsey was eigenlijk entomoloog. Insectendeskundige dus. Beestjes zijn beestjes, zeker?

A Dangerous Method (2011)

A Dangerous Method. Foto Universal Pictures

De dokter: Sigmund Freud

Wie?: De peetvader van de psychoanalyse en in de prille 20ste eeuw grondlegger van de moderne psychologie. Seksualiteit speelt in zijn beeld van de menselijke psychologie een centrale rol, getuige zijn theorie over de ontwikkeling van de lust, met achtereenvolgens een orale, anale, fallische, latente en genitale fase. Om de penisnijd en castratieangst niet te vergeten.

De film: Freud (Viggo Mortensen) en zijn jonge collega Carl Jung (Michael Fassbender) buigen zich over de zaak van een merkwaardige rijkeluisdochter, Sabina Spielrein (Keira Knightley). En er groeit een driehoeksverhouding.

Pikant detail: Knightleys personages draait dol omdat ze opgewonden raakt als haar vader haar een portie billenkoek geeft. Kinky!

Hysteria (2011)

Hysteria. Foto R.V.

De dokter: Mortimer Granville

Wie?: In de late jaren 1880 bouwde Granville, die behalve dokter ook schrijver en uitvinder was, een draagbaar elektrisch toestel waarmee een patiënt spierpijn kan behandelen. Hij noemde het ding een vibrator en stelde tot zijn grote verbazing vast dat veel dokters het gebruikten om vrouwelijke patiënten via intieme massage "te verlossen van hun hysterie". Als je begrijpt wat we bedoelen.

De film: ‘Hysteria' verbindt de uitvinding van de vibrator met de opkomst van de vrouwenbeweging, verpakt als een romantische komedie.

Pikant detail: De echte Granville is zich zijn hele leven blijven verzetten tegen die — zo vond hij — onbehoorlijke toepassing van zijn apparaat.

Professor Marston and the Wonder Women (2017)

Professor Marston and the Wonder Women. Foto Annupuma Pictures

De dokter: William Marston

Wie?: Samen met zijn echtgenote Elizabeth en stagiaire Olive ontwikkelt dokter Marston in de jaren 30 de eerste leugendetector, gebaseerd op een beeld van menselijke relaties dat hij de DISC-theorie noemt: Dominantie, Inducement (aansporing), Submission (onderwerping) en Compliance (meegaandheid). Klinkt als S&M? Marston is ook de man die de stripreeks ‘Wonder Woman' bedacht, waarin zwepen en bondage een zeer prominente rol spelen.

De film: Degelijk historisch portret dat je met heel andere ogen naar ‘Wonder Woman' doet kijken.

Pikant detail: Marston, Elizabeth en Olive hadden bijna 20 jaar samen een polygame relatie, goed voor vier kinderen.

Masters of Sex (2013-2016)

Masters of Sex. Foto SHOWTIME, Warren Feldman

De dokter: William Masters en Virginia Johnson

Wie?: 40 jaar lang onderzochten de Amerikaanse gynaecoloog William Masters en zijn assistent Virginia Johnson de menselijke seksualiteit. Hun specialiteit: wat er precies gebeurt met het lichaam tijdens seksuele activiteiten en de diagnose (en behandeling) van seksuele afwijkingen.

De film: Eigenlijk is het de serie. Vier sexy seizoenen lang zien we hoe de twee hoofdfiguren (gespeeld door Michael Sheen en Lizzy Caplan) hun onderzoek van de grond trachten te krijgen, de tegenwerking die ze ervaren van de conservatieve academische wereld en de uiteindelijke successen die ze boeken. En hoe ze onderweg in elkaar geïnteresseerd raken.

Pikant detail: William Masters was gelovig en een overtuigde Republikein.

Ruben Nollet / @rubennollet

Review: 'Ask Dr. Ruth'

Wie is Dr. Ruth? Op die vraag krijg je in de documentaire ‘Ask Dr. Ruth' een duidelijk, geestig en vindingrijk antwoord. Voor de niet-ingewijden (waartoe ik mezelf reken): Dr. Ruth is de klein opgeschoten en immer goedlachse dame die Amerika de voorbije 40 jaar met een dik Duits/joods accent seksuele opvoeding heeft gegeven, op radio en televisie, in boeken en tijdens lezingen. Intussen is ze 91, en ze heeft nog niets van haar onstuitbare energie verloren. Als je haar leert kennen, val je onverbiddelijk voor haar. Zo'n uitstraling heeft ze. Ze zegt wat ze denkt, ze neemt geen blad voor de mond en toch stoot ze bijna niemand voor het hoofd.

Wie is Ruth Westheimer? Dat is een heel andere vraag, die regisseur Ryan White niet tot op de bodem uitspit omdat hij zelf te veel gecharmeerd is. Tussen stukjes interview, fragmenten van haar vele media-optredens en allerlei losse beelden door schetst hij een chronologisch portret van haar dramatische leven. Hoe ze haar ouders verloor aan de holocaust, hoe ze de oorlogstijd in een weeshuis in Zwitserland doorbracht, haar woelige liefdesleven met drie huwelijken, er is stof genoeg om over te praten. Maar je beseft voortdurend dat je niets meer te weten komt dan Dr. Ruth wil lossen. Haar brede glimlach, kleine pretoogjes en kirrende lach zijn een pantser waar deze documentaire op afketst. Niettemin: fijne kennismaking. (rn)