MOVIES. Patrice Toye schetst in 'Muidhond' een gevoelig portret van een pedofiel: "In deze tijden moeten we durven nuance te tonen"
Waarom wou je graag een film maken van ‘Muidhond'?
«Omdat het niet enkel over pedofilie gaat. Het boek raakte me diep omdat het op een mooie manier ook praat over vechten tegen je demonen in het algemeen. Elke mens worstelt met een minder mooie kant van zichzelf. Ik ook. Ik zie het als mijn taak als filmmaker om thema's die ik maatschappelijk belangrijk vind onder de aandacht te brengen, zonder daarom te oordelen. Vooral in deze zwaar gepolariseerde tijden moeten we ook durven de nuance te tonen, de andere kant van een lastig onderwerp te belichten. Niets is zo simpel als wij soms denken.»
Heeft deze film jouw visie op pedofilie veranderd?
«Absoluut. Ik had zoals de meeste mensen een bepaald idee van wat pedofilie is. Nu weet ik dat je niet alle pedofielen over één kam kan scheren. De media hebben het bijna enkel over de monsters die misdaden hebben begaan met jonge mensen. Maar er zijn ook anderen. Pedofilie is om te beginnen een geaardheid waarmee ze in de knoop liggen. Dat wist ik niet. Het deed me al anders kijken naar die mensen. Stel je voor dat je constant moet vechten tegen een natuur die je totaal niet wil en waar je jezelf om haat.»
Jonathan, jouw hoofdpersonage, is een lieve jonge kerel. Maak je het jezelf op die manier niet wat gemakkelijk?
«Jonathan heeft zijn goeie kanten, maar ik denk niet dat ik hem per se sympathiek voorstel. Ik probeer wel empathie te hebben en te vragen voor hem. Ik besef heel goed dat empathie ook misleidend kan zijn, maar ik heb geprobeerd om er integer mee om te gaan. De monsterlijke kant is al zeer veel aan bod gekomen, en ik vind het nodig dat we ook durven te kijken naar de kwetsbare mens die daar zit.»
Je vertelt dit verhaal op een heel andere manier dan pakweg Ken Loach of de gebroeders Dardenne. Wou je de film wegtrekken van de klassieke sociale drama's?
«Ik wou het over Jonathan zelf hebben. We weten wel hoe de maatschappij over mensen zoals hem denkt. We kennen de verhalen over pedofielen die na een gevangenisstraf vrijkomen en gelyncht worden of moeten vluchten omdat hun huis in brand gestoken wordt. Ik vond het zo mooi aan het boek dat het daarvan wegblijft en probeert om de mens te tonen. Anderzijds raak ik die maatschappelijke kant wel aan, in het begin in de gevangenis en later ook op Jonathans werk. Het zijn twee harde momenten en ze lijken me duidelijk genoeg.»
Belga / B. Doppagne
Vond je het moeilijk om Jonathans groeiende verleiding in beeld te brengen?
«Dat was een heel grote evenwichtsoefening. Er lagen veel valstrikken klaar om dit boek te verfilmen. We hebben onszelf continu in vraag gesteld en nagedacht over wat we zouden tonen. Ik moest tegelijk een stukje over Jonathans schouder meekijken en respectvol blijven voor de slachtoffers. Ik vond het interessant om de grens op te zoeken maar het gaat voor mij wel degelijk om een jongen die echt verliefd wordt. Alleen is het een verboden liefde die hij ook niet wil hebben.»
«Pedofilie en kindermisbruik zijn niet hetzelfde» zeg je een interview. Wat bedoel je daarmee?
«Het boek ‘Pedofilie en misbruikplegers' van Jules Mulder, psychotherapeut en stichter van Stop It Now! in Nederland (een preventief programma voor mensen met pedofiele gevoelens en hun families, nvdr.), stelt dat 1 tot 3% van de mannelijke bevolking een pedofiele geaardheid heeft. Geaardheid wil echter nog lang niet zeggen dat ze daar ooit iets mee zouden doen. Van die 1 à 3% gaat er maar een klein percentage over tot misbruik. We moeten beseffen dat er veel zijn die snakken naar hulp maar er niet om durven te vragen uit angst dat ze verstoten zullen worden. Voor alle duidelijkheid: ik ben een filmmaker, geen psycholoog of hulpverlener. Maar ik denk wel dat we hen kunnen helpen door het bespreekbaar te maken, zodat ze de moed opbrengen om begeleiding te zoeken. Dan wordt de kans ook kleiner dat ze iets slechts doen met hun gevoelens.
Op Film Fest Gent heeft ‘Muidhond' de Publieksprijs gekregen. Wat betekent die voor jou?
«Dat het publiek openstaat voor een film als ‘Muidhond', ook al is het geen gemakkelijk onderwerp. Het heeft me blij verrast en het stemt me positief. Blijkbaar wil het publiek meer zien dan een zwart-wit of voorgekauwd clichéverhaal. Ik hoop dat de mensen niet bang zullen zijn om de film een kans te geven. Misschien zullen ze dan ook met een licht andere blik naar mensen zoals Jonathan kijken.»
Heb je schrik voor controverse?
«Ik weet dat het onderwerp veel commotie teweegbrengt. Uiteraard is dit een thema dat mensen recht in het hart raakt. Dat kan ook niet anders, want het gaat over onze kinderen en die koesteren we. Ze zijn ons grootste heiligdom en daar mag niet aan geraakt worden. Dat begrijp ik maar al te goed. Ik heb zelf twee dochters. Ik hoop alleen dat de mensen eerst gaan kijken. Daarna mogen ze absoluut hun oordeel vellen.»
Ruben Nollet