METRO WORDT 20. Karen Damen blikt terug op 20 jaar carrière: "Je anders voordoen dan je bent, is veel te vermoeiend"

            Nina van den Broek

Wie na 18 jaar ‘Oya lélé' door de huiskamerspeakers dacht van Karen Damen af te zijn, had het goed mis. Damen, recht voor de raap maar met een gezonde portie doordachtheid, overleefde de nalatenschap van "de rosse van K3" en nam een stevige koppositie in de race om zendtijd in. Een nieuwe haarkleur, een soloplaat en een rits verschijningen in eigen en andere programma's op zowat elke Vlaamse zender later is het plannetje om niet uit de aandacht te verdwijnen behoorlijk goed gelukt, geeft ze ook zelf toe.

Damen: "Ik ben absoluut tevreden met hoe het gelopen is na het afscheid van K3. Maar dat is allemaal heel organisch gegroeid: tijdens K3 zat ik al in jury's en maakte ik het programma ‘Perfect' op Vijf. Het was dus niet zo dat ik van de ene dag op de andere plots iets totaal anders moest gaan doen. Ik ben in dat verlengde verder gegaan, zonder nadenken."

Over de K3-periode zei je vlak na het afscheid dat je het niet miste. Hoe kijk je er nu, vijf jaar later, op terug?

"Ik mis het nog steeds niet. Maar dat wil niet zeggen dat ik het niet leuk vond. Het was een fantastische periode waar ik gigantisch veel uit heb geleerd. Al de ervaring die ik daar heb opgedaan komt nu heel erg van pas, bijvoorbeeld op de set van ‘Familie'. Ik heb van alles een beetje geproefd."

"Tegelijk kan je me door alles wat ik heb meegemaakt nog moeilijk verbazen. Met ‘De Wereld van K3' deden wij acht opnames op een dag, en nu vragen ze me of het nog gaat als we een beetje aan het overdraaien zijn. Drie weken aan een stuk drie K3-shows per dag: dat was normaal. Natuurlijk waren we kapot, maar ik dacht dat het wel zo werkte. Nu besef ik dat dat absoluut niet zo is."

Denk je met dat in het achterhoofd dan niet: ‘Was ik maar wat vroeger met K3 gestopt'?

"Nee. Dat afscheid kwam echt op het juiste moment. Alles wat ik nu heb, is uiteraard voor een heel groot stuk allemaal dankzij K3 – niet enkel het materiële, ook mijn ervaring en carrière. Ik had sowieso nooit gedacht dat het 18 jaar zou duren, maar was ik vijf jaar na het begin van K3 gestopt, dan had ik lang niet zo ver gestaan als nu. Ik was daar nog niet klaar voor. Nu ben ik dat wel."

"Ik zou ook veel eerder gestopt zijn als ik er ongelukkig van werd. Het is cliché, maar als je op het podium stapt en er zitten 5.000 mensen in het publiek die extatisch zijn omdat ze je eens in het echt zien, dan vergeet je de vermoeidheid. Daar word je echt blij van, al haal ik er nu meer uit dan op dat moment zelf. Als je elke dag dertig kinderen gelukkig maakt door ernaar te lachen, dan word je dat gewoon – of je het nu wil of niet. Dat is menselijk."

Je zegt ook dat je er meer van had moeten genieten.

"Ik denk dat je over alles achteraf denkt dat je er meer van had moeten genieten. Maar als je zo jong bent, dan denk je: ‘Ik ben moe, ik wil gewoon slapen.' (lacht) Die eerste jaren waren echt ongelooflijk heftig. We namen alles aan wat we aangeboden kregen, we wilden geen kansen laten liggen. Ik heb zo bijvoorbeeld het trouwfeest van mijn eigen moeder moeten missen."

"Nu besef ik ook pas hoe alles voor ons werd geregeld. Ik reed naar Studio 100, ik stapte daar in het busje, we deden onze ogen toe en kwamen aan op de show. Waar die juist was, wisten we soms niet. Je gestreken kleren hingen klaar, je ging het podium op, je kwam het podium af, je gooide je kleren in de gang. Dat was een absolute luxe waar ik wel van heb moeten afkicken. Nu moet ik mijn eigen agenda beheren, en daar vergeet ik soms wel eens iets in op te schrijven. Het gebeurt nog dat ik op de set moet zijn en dat ik thuis in mijn bed lig."

De ogen sluiten en niet weten naar welke show je rijdt. Dan kan je toch moeilijk stilstaan bij wat je aan het doen bent? 

"Ik vond het luxueus dat ik niets moest doen, behalve mijn job goed doen op dat podium. Er is ook nooit een contract opgemaakt waarin stond dat wij bijvoorbeeld niet mochten drinken of roken, dat ons haar zwart, blond en ros moest zijn, enzovoort. Er is ons nooit iets verplicht en ik heb nooit iets tegen mijn zin moeten doen. Wij waren gewoon drie volwassen vrouwen die het verstand hadden om niet plots van haarkleur te veranderen. Ook het maakproces van onze albums was heel democratisch. Er werd gediscussieerd, er werden dingen aangepast en sommige nummers werden door ons geweigerd."

Met twee andere vrouwen Nederlandstalige kinderliedjes zingen: dat was niet wat je eerst van je showbizzcarrière had verwacht.

"Ik werkte in een karaokebar en ik zong daar Alanis Morissette. Mijn vrienden schrokken echt toen ze mij zagen bij K3: ‘Wat doe jij nu?' Ik had mezelf ook met een gitaar in de handen Engelstalige rocknummers zien zingen, maar achteraf gezien is het goed dat ik het heb gedaan. Ik was nooit even gelukkig geweest zonder mediacarrière."

"Mensen hoorden pas dat de K3-nummers goed in elkaar zaten toen Luc De Vos of Axl Peleman ze coverden. Maar onze nummers zijn exact hetzelfde als die van Rammstein: doodgewone, keigoede popnummers – maar dan in een ander jasje, natuurlijk. Je kon er als ouder ook moeilijk iets op tegen hebben. In die tijd had je nummers als ‘Al Wie Da Nie Springt [is homofiel]', dan zou ik toch liever hebben dat mijn kind over alle kleuren van de regenboog zingt."

Is de showbizz de afgelopen 20 jaar hard veranderd?

"Ja. Ik kan me nog herinneren dat de alcohol rijkelijk vloeide in de beginperiode van ‘Tien Om Te Zien' - maar niet voor ons, want wij gingen nooit naar privéfeestjes. Er werd tot in de vroege uurtjes gefeest. Nu zie ik dat niet meer, maar misschien ben ik er gewoon te oud voor geworden."

In de jaren 2000 bestonden er nog geen sociale media. Was dat een voordeel of een nadeel?

"Ik vind sociale media handig. Vroeger had je mond-aan-mondreclame nodig, nu moet je maar iets posten en iedereen weet dat ‘The Masked Singer' vanavond op tv komt. Maar je moet het juist gebruiken en zorgen dat er geen misbruik van wordt gemaakt."

"Ik denk dat het tegenwoordig gemakkelijker is om het te maken dankzij sociale media, maar wat is ‘het maken'? Als je tienduizend volgers hebt, dan ben je al een influencer. Of neem nu dat een meisje dat heel goed kan zingen, wil meedoen aan ‘Temptation Island' om zo bekend te worden. Dat is wel de meest gemakkelijke manier, maar volgens mij niet de juiste."

Naast het afscheid van K3 maakte je de voorbije decennia nog een ingrijpende gebeurtenis mee: de geboorte van je zoon Sky.

"Toen Sky geboren werd, had ik het gevoel dat het tweede deel van mijn leven ging beginnen. Ik ben wel blij dat ik Sky pas gekregen heb toen ik al 35 was, en niet tien of vijf jaar eerder. Ik had hem dan niet kunnen zien opgroeien, want ik was er nooit."

"Sky geniet heel erg van alles wat hij mag meemaken, en hij wil alles met iedereen delen. Dat heeft hij van mij. Vrienden uitnodigen in de tuin om hier te komen barbecueën en te zwemmen: dat is voor mij rijkdom. Als hier nooit iemand zou komen zwemmen, dan hoef ik dat zwembad niet meer."

Die authenticiteit is waarschijnlijk je grootste wapen. Beschouw je jezelf als rolmodel?

(denkt na) "Ze zeggen dat soms, maar ik vind van niet. Een rolmodel is voor mij een perfecte vrouw, een perfecte moeder, een perfect iemand. Dat ben ik zeker niet."

"Ik denk wel dat mensen zich zelfverzekerder voelen als ze zien dat ik ook een puist op mijn kin heb. Ik heb geen zin om mensen te doen denken dat ik 's morgens wakker word met een perfect kapsel en een frisse adem. Dat is ook een beetje uit luiheid. Je anders voordoen dan je bent: ik zou dat veel te vermoeiend vinden."

Komt er een punt waarop je de media vaarwel zegt?

(gedecideerd) "Nee, ik mag er niet aan denken. Ik wil nog veel meer acteren, vooral grappige dingen. Maar een hoofdrol zie ik niet zitten. Ik heb 18 jaar lang iets moeten dragen, dat is voorbij. Ik wil nooit meer verantwoordelijk zijn voor het succes van iets. En als ik echt alles gedaan heb wat ik wil doen, ga ik misschien wel op mijn lauweren rusten, maar nu nog niet."