Duik de nacht in met vleermuizen

Ben jij al eens geschrokken van een vleermuis die 's nachts net boven je hoofd zoefde? Dat zou weleens kunnen. Vleermuizen zijn de enige zoogdieren die kunnen vliegen. En ze hebben stuurmanskunsten waar Formule 1-piloten jaloers op mogen zijn. Tijdens hun vlucht detecteren ze ook nog eens prooien, vooral insecten.

Dit doen ze feilloos dankzij hun echolocatiesysteem. Vleermuizen maken ultrasone geluiden en vangen de echo van deze geluiden op met hun oren. De klank en de richting van die echo geeft hen heel precieze informatie over wat zich in hun omgeving bevindt. Omdat ze zo wendbaar zijn, vliegen vleermuizen dikwijls volgens een grillig patroon. Tegen jou zullen ze niet snel aan vliegen: hun sonar heeft hen al lang laten weten dat jij geen smakelijke prooi bent maar een groot, te mijden voorwerp. In je haren vliegen - en erin verstrikt raken - doen ze dus ook niet.

Vleermuizen zijn helemaal geen vliegende muizen of knaagdieren. De vleermuizen in onze streken zijn allemaal insecteneters. Elke soort heeft zo zijn lievelingsmenu: muggen, spinnen, vliegen, kevers of nachtvlinders. Hun sonarsysteem en vliegkunsten zijn daarbij voor elke soort specifiek aangepast. Een volwassen vleermuis weegt tussen 5 en 25 gram.

Per nacht kunnen ze tot de helft van hun lichaamsgewicht aan insecten verorberen. Een vleermuis van 20 gram, eet op een jaar tijd 3.6 kg insecten. Dat is, om je een idee te geven, het gewicht van ruim 420.000 muggen.

De meeste vleermuizen in onze contreien zijn sterk bedreigd. In Vlaanderen leven momenteel 17 soorten vleermuizen van de 23 in België voorkomende soorten, daarvan worden 13 soorten ernstig bedreigd. Onze lichtvervuiling, ruimtelijke wanorde en het gebruik van pesticiden zijn daar helaas niet vreemd aan.