Dit is waarom we verstijven als we schrikken

Een Colombiaans universitair onderzoek heeft uitgeplozen waarom onze spieren verstijven bij een schrikreactie: de neurotransmitter serotonine is de schuldige.
door
quentin.soenens
Leestijd 2 min.

Het is een natuurlijke reactie van ons lichaam als we hevig schrikken: onze spieren verstijven eventjes. Onderzoek op fruitvliegjes heeft aangetoond dat serotonine daar een belangrijk aandeel in heeft.

Serotonine is een stof in het brein die nauw geassocieerd wordt met stemming en emoties. Eerder onderzoek op vliegen en gewervelden heeft aangetoond dat de stof ook invloed heeft op de bewegingssnelheid van dieren. Het initiële doel van de Colombiaanse vorsers was om te achterhalen hoe de neurotransmitter daartoe bijdraagt.

Twee scenario's

Een team van onderzoekers onderzocht eerst de bewegingen van de fruitvlieges. Daarna manipuleerden ze het serotonineniveau in de ventrale zenuwkoord van de insecten - analoog met het ruggenmerg bij ons. Ze stelden vast dat het activeren van de neuronen die serotonine produceren de vliegjes deed vertragen, terwijl het lamleggen van die neuronen de vliegjes deed versnellen. Andere experimenten toonden aan dat serotonine ook de stapsnelheid van de vliegjes beïnvloedt.

"Maar de grootste impact had serotonine wanneer de vliegjes een grote verandering in hun omgeving ervaarden", stelt hoofdonderzoeker Clare Howard. "Met andere woorden: wanneer ze verstijfd waren van de schrik." Om die schrikreactie uit te lokken tekenden de onderzoekers twee scenario's uit: in het eerste scenario zetten ze plots het licht uit, in het tweede simuleerden ze een aardbeving.

Noodrem

"We stelden vast dat, wanneer de fruitvliegjes stijf stonden van de schrik, de serotonine optreedt als een soort noodrem: er komt meer van de stof vrij, en dat veroorzaakt een plotse 'bevriezing' van de pootjes", aldus professor Mann. "Interessant genoeg was er een groot verschil in de stapsnelheid van de vliegjes na de schrikreactie tussen beide scenario's. In het eerste scenario was de tred van het vliegje traag en bedachtzaam, maar in het aardbevingscenario stapten de vliegjes sneller nadat ze geschrokken waren."