Dit is hoe het universum zal eindigen: "het wordt een kille, eenzame plek"

Het universum zal ooit eindigen, dat staat vast. Op welke manier is een oud onderwerp van een wetenschappelijke discussie die nog niet beslecht is, maar Amerikaanse wetenschapper Matt Caplan heeft alvast een plaatje geschetst van hoe het universum er op z'n oude dag zou uitzien. En dat is niet al te fraai. 
door
nina.vandenbroeck
Leestijd 3 min.

Op het einde van het universum zal de kosmos helemaal donker zijn, vol met zwarte gaten en restanten van sterren. "Het zal een beetje een trieste, kille, eenzame plek worden", zegt Matt Caplan van de Staatsuniversiteit van Illinois. Er zijn echter ook lichtpuntjes aan de hemel - letterlijk. In het donkere universum zullen namelijk zogenaamde zwarte dwergen overblijven die kunnen ontploffen tot een supernova en daarbij enorm veel licht produceren.

Witte dwergen worden zwart

Kleine sterren die niet tot een supernova kunnen ontploffen, krimpen tot 'witte dwergen'. "Sterren die minder dan ongeveer 10 keer de massa van de zon hebben, hebben niet de zwaartekracht of dichtheid om ijzer in hun kernen te produceren - zoals massieve sterren dat doen. Dus kunnen ze nu niet exploderen in een supernova", legt professor Caplan uit. Maar het is slechts een kwestie van tijd voor die witte dwergen zwart en explosief worden. "Naarmate witte dwergen de komende paar biljoen jaar afkoelen, zullen ze zwakker worden, uiteindelijk vastvriezen en 'zwarte dwergen' worden die niet meer schijnen."

De sterren worden dus koeler, maar worden tegelijkertijd toch explosief, hoe kan dat? Als de sterren krimpen, concentreert er zich een enorme, dichte energie in de ster - ze worden zo groot als de aarde maar hebben de massa van de zon. De kernreacties in de ster gaan door, zorgen ervoor dat de zwarte dwerg uiteindelijk in ijzer verandert en als een supernova ontploft.

Voorgoed stil

Niet elke ster die vandaag bestaat, zal op die manier ontploffen. Slechts 1% of ongeveer een biljoen triljoen sterren zal als zwarte dwerg exploderen. Andere, zoals onze zon, hebben niet goed genoeg massa om een supernova-explosie te creëren. De ontploffingen zullen ook niet voor eeuwig doorgaan. Volgens Caplan, die zijn bevindingen dra zal publiceren in het wetenschappelijk tijdschrift Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, zullen de zwarte dwergen met de meeste massa eerst ontploffen. Daarna volgen de kleintjes. Maar als die allemaal ontploft zijn, valt het universum voorgoed stil.

“Melkwegstelsels zullen verspreid zijn, zwarte gaten zullen zijn verdampt en de uitbreiding van het universum zal alle overgebleven objecten zo ver uit elkaar hebben getrokken dat geen van de ene ooit een van de andere zal zien exploderen. Het zal fysiek zelfs niet mogelijk zijn voor licht om zo ver te reizen."

Geen zorgen: het einde van het universum ligt zo ver weg dat niemand die dit leest het ooit zal meemaken. In 10 tot de 1100de jaar (dit helemaal uitschrijven komt neer op zo'n 100 keer 'triljoen' schrijven) zal de eerste supernova ontploffen - lang nadat de klimaatopwarming mogelijk de mensheid het leven heeft gekost.