Digitale detox maakt niet gelukkiger

Sociale media: een zegen of een vloek? Het is een moderne discussie die misschien nooit beslecht zal worden. Steeds meer mensen proberen hun sociale mediagebruik te verminderen door middel van een ‘digitale detox', maar word je daar echt gelukkiger van? Een nieuwe studie zegt van niet.
door
nina.vandenbroeck
Leestijd 2 min.

De studie werd uitgevoerd door de Universiteit van Kansas. De onderzoekers volgden een maand lang vijf verschillende groepen van sociale mediagebruikers om te onderzoeken welk effect sociale media had op hun leven. Eén controlegroep ging door met hun normale gebruik van sociale media, de andere vier onthielden zich voor respectievelijk 7, 14, 21 en 28 dagen volledig van Facebook, Snapchat, Twitter en Instagram.

Geen significant verschil

Nadat de valsspelers uit de studie werden verwijderd, bleven er in totaal nog 130 respondenten over. Diens geluksgevoel werd gemeten door een vragenlijst over de activiteiten die ze die dag deden (bijvoorbeeld eten, werken, tv kijken, internet gebruiken...) en een zelfbeoordeling over hoe eenzaam ze zich voelden, hun welzijn en hun algemene levenskwaliteit. De vragenlijst werd elke avond ingevuld. Uit de antwoorden bleek dat er geen significant verschil was in geluksgevoel tussen de controlegroep (die op normale wijze sociale media gebruikte) en de groepen die zich onthielden. Ook de lengte van de periode zonder sociale media speelde daarbij geen rol.

Eerdere studies

Eerdere experimentele studies gaven gemengde resultaten. Sommige studies zeiden dat zich onthouden van sociale media (of afnemend gebruik) resulteerde in een kleine afname van eenzaamheid, andere vonden dan weer dat het grotere verlangens om weer online te zijn veroorzaakte. Bovenal blijkt er echter een gebrek aan significante effecten van sociale media op verschillende andere uitingen van welzijn te zijn.

De onderzoekers uit Kansas geven wel toe dat hun steekproefgrootte eigenlijk te klein was om kleine verschillen in sociale mediagebruik op een wetenschappelijke manier te kunnen bepalen. Het gaat echter over slechts kleine verschillen, geen heel belangrijke effecten. Belangrijkste beperking van de studie was wel dat niet volledig gecontroleerd kon worden of de deelnemers zich effectief onthielden van sociale media. De onderzoekers hielden hun activiteiten zoals het posten of liken van berichten wel in de gaten, maar konden niet controleren of de proefpersonen niet gewoon op sociale media zaten te scrollen.

Uniek

De studie uit Kansas is één van de weinige onderzoeken die het onderwerp met behulp van een experiment onderzoekt. De meeste studies over het effect van sociale media op geluk maken gebruik van proefpersonen met verschillende niveaus van sociale mediagebruik, zonder het daarbij te controleren. In die studies is het moeilijk om uit te maken wat het oorzaak is en wat het gevolg: iemand die veel op sociale media zit kan bijvoorbeeld al sowieso ongelukkiger zijn.