SpotlightNews

Deze vijf verbluffende wetenschappelijke records werden in 2020 gebroken

Corona of niet, 2020 was op wetenschappelijk vlak een zeer boeiend jaar. Sommige grenzen van de wetenschap werden alweer enkele mijlen verzet, tal van records vielen ten prooi aan de onstilbare honger van de menselijke soort naar kennis, kunde en ontwikkeling. Een overzicht van de vijf opvallendste records die vorig jaar gebroken werden.
door
quentin.soenens
Leestijd 1 min.

? Grootste schildpaddenschild ooit

Foto Wikimedia Commons

De ontdekking van een enorm schildpaddenschild werd op 12 februari 2020 gepubliceerd in het wetenschappelijk magazine Science Advances. In Venezuela werd een schild opgegraven van maar liefst 2,4 meter lang – het grootste schildpaddenschild dat ooit aangetroffen is op onze aardbol.

Het schild werd toegeschreven aan de uitgestorven schildpaddensoort Stupendemys geographicus, die in het noorden van Zuid-Amerika leefde in het Mioceen (12 miljoen tot 5 miljoen jaar geleden). De soort woog zo'n 1.100 kilogram, 100 keer meer dan zijn dichtste nog levende soortgenoot uit de schildpaddenfamilie, de Zuid-Amerikaanse grootkopschildpad (Peltocephalus dumerilianus).

? Oudste identieke tweeling

Op de archeologische site van Krems-Wachtberg, Oostenrijk, werd een ovalen graftombe van 31.000 jaar oud opgegraven, waarin de overblijfselen van twee kinderen rustten. Het graf werd al in 2005 ontdekt, maar na recente analyse van de skeletten en oud DNA bleken de kinderen een identieke tweeling te zijn, waarmee ze op slag de oudste gekende identieke tweeling ter wereld zijn. Één van de kinderen stierf kort na de geboorte, zijn tweelingbroer leefde ongeveer 7 weken. De tweeling werd geboren in de tijdsperiode van het laatpaleolithicum.

Een derde kind van 3 maanden oud – wellicht hun neef – werd opgegraven in een ander graf op 1,5 meter afstand. De studie werd op 6 november 2020 gepubliceerd in het wetenschappelijk magazine Communications Biology.

— OREA (@orea_news) November 6, 2020

? Oudste zaadcel

Foto Wikimedia Commons

In een mijn in het noorden van Myanmar werd barnsteen (fossiele hars) aangetroffen met daarin 39 mosselkreeftjes: minuscule wezentjes van tussen 0,1 en 2 mm groot. 31 mosselkreeftjes bleken een nieuw ontdekte soort te zijn, genaamd Myanmarcypris hui. In één van de volwassen vrouwtjes van die nieuwe soort troffen onderzoekers vier eieren en een spaghetti-achtige substantie aan. Het bleek een zaadcel van 100 miljoen jaar oud te zijn: 's wereld oudste gekende zaadcel. De bevindingen werden op 16 september gepubliceerd in het wetenschappelijk magazine Proceedings of the Royal Academy B.

Voordien was de oudste bevestigde zaadcel zo'n 50 miljoen jaar oud, afkomstig van de cocon van een worm in Antarctica.

? Maximumsnelheid van geluid

Foto Pixabay

De grenzen van de geluidssnelheid opzoeken: die missie werd in 2020 volbracht door enkele onderzoekers. Wat bleek? De uiterste grens van de geluidssnelheid is 36 km per seconde. Naargelang het materiaal waarin geluid zich voortplant, kan de geluidssnelheid verschillen. Geluid reist bijvoorbeeld sneller in warme vloeistoffen dan in koude.

Volgens het onderzoek is de geluidssnelheid het hoogst in atomen met de laagst mogelijke massa. Om de maximumsnelheid te bepalen, berekenden enkele geleerden de geluidssnelheid in een vast waterstofatoom. Waterstof is het atoom met de laagste massa, maar om een vast atoom te verkrijgen moet er een immense druk uitgeoefend worden – 100 keer groter dan de atmosfeer van de aarde. In die specifieke omstandigheden zou geluid in theorie een maximumsnelheid van 127.460 km/u halen. Ter vergelijking: in onze aardse atmosfeer is de geluidssnelheid in lucht bij kamertemperatuur (20 °C) circa 343 meter per seconde of 1.234,8 km/u.

De bevindingen werden op 9 oktober 2020 gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Science Advances.

? Warmste jaar in Europa sinds begin van de metingen 

AFP / R. Beck

We sluiten af met een triest en alarmerend record. In zijn zucht naar vooruitgang en ontwikkeling heeft de mens een verregaande impact op de natuur – dat riedeltje is gemeenzaam bekend. De opwarming van de aarde is één van de grootste gevolgen daarvan.

Het afgelopen jaar was in Europa het warmste jaar ooit sinds het begin van de waarnemingen. In Europa was het in 2020 gemiddeld 1,6 graden Celsius warmer dan tijdens de 30-jarige referentieperiode van 1981 tot 2010, en 0,4 graden warmer dan tijdens het vorige Europese recordjaar 2019. Het afgelopen jaar beleefde Europa zowel zijn warmste winter als warmste herfst.

De gemiddelde temperatuur op aarde in 2020 was 14,9 graden. Dat is 1,2 graden boven de niveaus voor de industriële revolutie in de tweede helft van de 19e eeuw, heeft de Wereld Meteorologische Organisatie van de Verenigde Naties onlangs bevestigd. De gemiddelden voor 2020, 2019 en 2016 zijn quasi gelijk. 2020 sluit daarmee het warmste decennium af sinds het begin van de metingen.