De rijzende sterren uit het Verre Oosten
De Chinese hedendaagse kunst heeft meer te bieden dan enkel Ai Weiwei. Bozar plaatst enkele van de belangrijkste nog levende Chinese kunstenaars onder het voetlicht.
De Chinese hoofdstad Peking is 16.800 km² groot en telt zo'n 20 miljoen inwoners, een heel stukje groter dan de 160 km² en ongeveer 1 miljoen inwoners van ons Brussel. De stad kent maar liefst vijf grote buitenringen waar de auto's strijden om een vrij stukje rijbaan. Maar wat bevindt zich buiten die vijfde ring? Meer dan twee jaar lang ging fotograaf Wang Jiuliang op onderzoek in die verborgen wereld van braakliggende grond, afvalbergen en sloppenwijken. Hij maakte in die periode meer dan 10.000 foto's (foto onder). "Het resultaat is paradoxaal", zegt curator Hans De Wolf. "Enerzijds zijn die foto's soms ongelooflijk mooi, anderzijds wijzen ze ook op een ernstige ecologische problematiek. Dat werk heeft trouwens ook een impact gehad op het beleid. Toen de foto's tentoongesteld werden, hebben verschillende lokale overheden ingegrepen om het probleem aan te pakken."
"De Chinese hedendaagse kunst is nog relatief jong", legt De Wolf uit. "Pas vanaf de hervormingen die in 1980 in China doorgevoerd werden, zijn kunstenaars echt vrij om te doen wat ze willen. Maar toen hadden ze niets om op terug te vallen. Sinds 2000 is er echter een enorme revolutie aan de gang. Nu behoren heel wat Chinese kunstenaars tot de internationale top." De acht Chinese kunstenaars die in Bozar te zien zijn, zijn uitgegroeid tot hoofdrolspelers in de internationale kunstwereld.
Een van de kunstenaars is Cao Fei. Zij verbleef zes maanden in de fabriek van lampenproducent Osram in Shenshen, waar ze contacten legde met de arbeiders met wie ze kunstprojecten diverse uitwerkte (foto onder, omslagfoto). De prachtige kortfilm ‘Whose Utopia?' toont een gestileerd beeld van het productieproces in de fabriek. Naast de kortfilm zien we enkele uniformen van Osram-medewerkers. In de etiketten van de kledij lezen we de hoogste persoonlijke verhalen van enkele werknemers, over hun gefnuikte ambities en hun frustrerende levensomstandigheden. Het meest fascinerende werk op de expo is een tafel met twee stoelen van het duo Sun Yuan en Peng Yu. Af en toe valt er een druppel op de tafel, die vervolgens meteen verdampt. Een verwijzing naar de spanning die soms ontstaat wanneer twee mensen tegenover elkaar zitten. Het duo is vooral bekend van hun zeer provocatieve werken waarin ze onder meer gebruik maakten van menselijke foetussen.
De werken van de Chinese kunstenaars worden in Brussel geconfronteerd met werk van kunstenaars uit alle hoeken van de wereld. Zo wordt het werk van Xu Bing, die het fenomeen taal onderzoekt, geconfronteerd met het alfabet van Frédéric Bruly Bouabré. De foto's van Wang Jiuliang staan tegenover werk van zijn inspiratiebron Andreas Gursky. Song Dong verwerkte in zijn installatie zelfs objecten die hij kocht op de antiekmarkt in de Marollen en Liu Xiaodong kwam speciaal naar Brussel om portretten te schilderen van de plaatselijke kunstenaars Joëlle Tuerlinckx en Jan Lauwers.
De expo ‘Chinese Utopias Revisited - The Elephants' loopt nog tot 30 augustus in Bozar.