Federale regering klopt breed pakket aan maatregelen af
Premier Alexander De Croo en zijn vicepremiers hebben dinsdagochtend het begrotingsakkoord dat ze een paar uur eerder finaal hadden afgeklopt voorgesteld aan de pers. De details van de meer dan honderd maatregelen zijn voorbehouden voor het parlement, maar de grote lijnen zijn wel al duidelijk. Een overzicht.
De federale regering is het eerst en vooral eens geworden over de begroting voor 2022. Concreet komt er volgend jaar een inspanning van 2,4 miljard euro of 0,5 procent van het bruto binnenlands product. Daar komt 0,1 procent van het bbp nieuw beleid bij kijken, wat de netto inspanning op 0,4 procent brengt. Het federale begrotingstekort valt daarmee terug op 5,4 procent van het bbp tot 3,1 procent, al heeft die forse daling wel vooral te maken met de economische heropleving na de coronacrisis, dixit premier Alexander De Croo. Volgens de eerste minister wil de regering met het begrotingsakkoord het midden zoeken tussen enerzijds het economische herstel stimuleren, en anderzijds de begroting op het goede spoor zetten.
Langdurig zieken
Daarnaast heeft de Vivaldi-ploeg nog op drie andere assen een hele resem maatregelen klaar. De arbeidsmarkt is er daar één van. Om meer mensen aan het werk te krijgen is bijvoorbeeld beslist om langdurig zieken beter te re-integreren. Minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (Vooruit) kwam enkele maanden geleden al met zijn plan om terug-naar-werk-coördinatoren aan te werven, maar daar komt nu een heel responsabiliserend luik bovenop. Zo zullen werknemers na tien weken afwezigheid een vragenlijst moeten invullen. Wie dat hardnekkig weigert, kan 2,5 procent van de uitkering verliezen. Werkgevers met bovenmatig veel langdurig zieken kunnen daar ook een sanctie voor krijgen, ten belope van 2,5 procent van de loonkosten per kwartaal.Tot slot kunnen ook ziekenfondsen een deel van hun middelen verliezen als ze er niet in slagen voldoende mensen aan het werk te helpen.
Knelpuntberoepen
Daarnaast heeft de regering vooral aandacht voor de knelpuntberoepen. In totaal zijn twaalf maatregelen beslist om meer mensen naar die jobs toe te leiden. De opmerkelijkste is de combinatie met de werkloosheidsuitkering: wie langdurig werkloos is geweest en aan de slag gaat in een knelpuntberoep, zal de eerste drie maanden een kwart van de uitkering kunnen behouden. Er komt ook een hervorming van het ontslagrecht aan, waarbij de opzegperiode gebruikt zal kunnen worden om mensen al op te leiden voor een andere job. Voorts komt er een individueel opleidingsrecht voor iedere werknemer, zodat die zich de hele carrière lang kunnen blijven omscholen. Dat wordt binnenkort al ingevoerd en gaat tegen 2024 naar vijf opleidingsdagen per jaar.
E-commerce
Tot slot voert de regering een soepeler kader in voor de e-commerce, waarbij avondwerk - tussen 20 uur en 24 uur - mogelijk wordt. Dat moet worden afgesproken op bedrijfsniveau, al kan het ook in de vorm van een proefproject worden ingevoerd voor individuele werknemers die dat willen. Daar komt dan wel een evaluatie bij kijken na een jaar. Dat het ziektebriefje wordt afgeschaft voor één dag ziekte - met een maximum van drie dagen per jaar - en dat de regering een vierdagenwerkweek wil invoeren werd eerder al duidelijk. Die laatste discussie moet wel nog door de sociale partners worden beslecht.
De maatregelen rond de arbeidsmarkt gaan gepaard met een groot fiscaal luik. Daar gaat het onder meer over de uitdoving van de bijzondere bijdrage op de sociale zekerheid, wat neer zou komen op ongeveer 150 euro per jaar voor tweeverdieners. Er komt ook een verhoging van de fiscale aftrek voor kinderopvang tot 14 euro per dag per kind. In totaal is een lastenvermindering van 300 miljoen euro voorzien, die onder meer gecompenseerd wordt door een hervorming van de accijnzen op tabak, een ticketbijdrage op korte vliegtuigreizen en de afbouw van het fiscaal voordeel op professionele diesel. Ook in het gunstregime voor professionele sportclubs en sporters wordt geknipt, al zullen de kleine clubs en de amateursporters daarvan wel worden ontzien. Tot slot zullen minnelijke schikkingen niet langer ingebracht kunnen worden als beroepskost, en wordt het systeem van niet-doorstorting van de bedrijfsheffing hervormd.
Focus op duurzaamheid en digitalisering
Het akkoord gaat ook nog gepaard met een moderniserings- en investeringspakket van 1 miljard euro tegen 2024, met een focus op duurzaamheid en digitalisering. Het gaat daarbij onder meer om investeringen in het openbaar vervoer en de digitalisering van politie, justitie, douane en pensioenen. Er komt ook een OCAD - of centrum voor dreigingsanalyse - voor het klimaat en een klimaatcentrum, en de regering wil inzetten op cyberveiligheid, 5G en 6G.
Energieprijzen
Een laatste luik gaat over de energieprijzen, die de laatste maanden aan een zorgwekkende opmars bezig zijn. De regering werkte daarvoor al weken aan een oplossing. Uiteindelijk is nu beslist om het uitgebreide sociaal tarief voor de meest kwetsbaren - ongeveer 2 miljoen mensen - te verlengen tot het einde van het eerste kwartaal van volgend jaar, goed voor een gemiddelde verlichting van 650 euro op de energiefactuur. Daar komt voor die mensen nog een winterkorting van 80 euro bovenop. Een tweede pakket maatregelen geldt voor alle gezinnen en ondernemingen en houdt een grondige opkuis van de factuur in, waarbij de federale heffingen en bijdragen onder meer worden omgevormd naar een accijns. Dat zou alles zou een gemiddeld gezin 30 tot 50 euro op jaarbasis moeten opleveren. Er komt ook een verbeterde consumentenbescherming, zodat leveranciers niet meer zomaar unilateraal het voorschot kunnen aanpassen.