Belgische wetenschappers ontdekken waarom octopussen zo intelligent zijn
De grote diversiteit aan types van hersencellen is wellicht de reden dat octopussen een enorm groot denkvermogen hebben. Dat vermoeden onderzoekers van de KU Leuven, nadat ze erin geslaagd zijn een gedetailleerde kaart samen te stellen van de hersens van octopussen. De onderzoekers konden precies vastleggen welke types cellen aanwezig zijn en waar ze voorkomen in de octopushersenen, zo meldt de universiteit woensdag in een persbericht.
Hoewel octopussen evolutionair gezien zo’n 600 miljoen jaar van de mens verwijderd zijn, zijn ze toch in staat om complexe denkoefeningen op te lossen. Zo kunnen ze bepaalde gebruiksvoorwerpen op een correcte manier hanteren, kunnen ze probleemoplossend denken en zijn ze in staat om zich vliegensvlug te camoufleren als het nodig is. De manier waarop de hersenen van octopussen opgebouwd zijn, kan daarom interessant zijn om meer te weten te komen over onze eigen hersenontwikkeling.
Het was al geweten hoe octopushersenen er van vorm uitzien en hoe ze opgebouwd zijn, maar welk celtypes erin voorkomen was nog een mysterie. Ook de manier waarop de verschillende celsoorten bijdragen aan het denk- en leervermogen van de dieren was nog onbekend.
Diverse hersencellen
De KU Leuven-onderzoekers hebben nu voor het eerst onderzocht welke celtypes aanwezig zijn in de hersenen van octopussen. Ze maakten er een gedetailleerde kaart van met informatie over welke types hersencellen er zijn en waar deze voorkomen. De onderzoekers gebruikten ’single-cell RNA sequencing’, waarbij in elke cel apart bekeken wordt welke genen er actief zijn. Dit vergeleken ze met genen die actief zijn in de hersencellen van fruitvliegen en muizen.
Octopussen blijken een groot aantal verschillende soorten hersencellen te tellen. «Wat onze hersenschors groot maakt, is niet zozeer het aantal verschillende celtypes, maar het grote aantal cellen per type», legt doctoraatsonderzoeker Ruth Styfhals uit. «Bij octopussen is het omgekeerd: hun volumineuze brein heeft een grotere diversiteit aan relatief zelfdzame cellen.»
Gelijkenissen tussen mens en octopus
Eerder onderzoek toonde gelijkenissen aan tussen de migratie van menselijke hersencellen en die van octopussen in een vroeg stadium van ontwikkeling. Deze studie lijkt toch te wijzen op een andere organisatie en complexiteit eens de octopushersenen verder ontwikkelen.
«We vermoeden dat de diversiteit aan hersenceltypes bij octopussen mee aan de basis ligt van hun enorme denkvermogen», vertelt professor Eve Seuntjens. «In de toekomst zou verder onderzoek ons kunnen leren welke hersencircuits gevormd worden, welke functie ze vervullen en bijgevolg hoe octopussen de wereld waarnemen.»
De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Communications.