Equal Pay Day: traditionele rolpatronen blijven sterk aanwezig

Equal Pay Day markeert de dag tot wanneer vrouwen moeten werken om evenveel te verdienen als wat mannen het jaar voordien verdienden. Volgens de meest recente cijfers van het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen (IGVM) uit 2020 blijkt dat de loonkloof bij de gemiddelde brutojaarlonen 22 procent bedraagt. Dat betekent dat vrouwen 79 dagen langer moeten werken om te verdienen wat mannen verdienden in 2022, tot 20 maart dus.

Aangezien het om berekeningen gaat op basis van het gemiddelde jaarloon van mannen en vrouwen, komt het effect van deeltijds werk veel duidelijker tot uiting, verklaart ZIJkant.

Het goede nieuws is dat er een kleine vooruitgang is geboekt in vergelijking met een jaar voordien. De loonkloof is met 1,1 procentpunt gedicht ten opzichte van de cijfers in 2019. Die vooruitgang kan voor een groot stuk te verklaren zijn door de coronacrisis in het datajaar 2020. «Als we amper 3 procentpunten opschuiven op 6 jaar, dan moeten we nog zeker 44 jaar wachten op gelijk loon tussen vrouwen en mannen», stelt de vrouwenbeweging.

Vaderschapverlof

In de gezinnen zelf blijven de traditionele rolpatronen nog sterk aanwezig, blijkt uit het onderzoek naar de gevolgen van vaderschaps- en ouderschapsverlof op de beleving en verdeling van betaald en onbetaald werk binnen het gezin. Het onderzoek richt zich op alle mannen die de afgelopen vijf jaar vader zijn geworden en bestaat uit een vragenlijst en een interview. In totaal vulden 88 vaders de vragenlijst in. Negen vaders werden vervolgens door de onderzoekers geïnterviewd.

De mannen zien het opnemen van vaderschapsverlof als een vanzelfsprekendheid, maar ze voelen de hete adem van de baas en de morele werkplicht in hun nek. Twintig dagen zien ze als de bovengrens, het werk blijft immers liggen. Mannen vinden dan ook dat de komst van een kind hun carrière of loon negatief beïnvloedt. Ze denken echter niet dat dit voor hun partner geldt.

Ook zorgt het vaderschapsverlof niet voor een gelijkwaardigere verdeling van de zorgtaken: voor de meeste vaders dient hun vaderschapsverlof vooral om hun partners te ondersteunen.

Nadien ook nog ouderschapsverlof opnemen, blijkt minder evident. Het wordt nog vaak gezien als ‘vrije tijd’, om ‘thuis te zitten’. Vaders krijgen naar eigen zeggen onvoldoende ondersteuning van de werkgever, en vrezen een negatieve impact op hun carrière. Bovendien blijft het loonverlies een groot obstakel.

Verder blijkt uit het TOR-onderzoek dat zo goed als alle bevraagde vaders voorstander zijn van een verplichting van het vaderschapsverlof. Ook zijn bijna alle ondervraagden erover eens dat de gelijkschakeling van de lengte van het vaderschapsverlof en de moederschapsrust meer gelijke kansen zou bieden.

Het vaderschapsverlof werd begin dit jaar opgetrokken naar twintig dagen, maar ZIJkant pleit ervoor om het gradueel nog uit te breiden tot de vijftien weken die een moeder krijgt. «Hierdoor staan vrouwen en mannen niet alleen op gelijke voet thuis, maar ook op het werk. Twintig dagen zijn duidelijk te kort om tot een mentaliteitswijziging te komen», klinkt het.

Kortere werkweek

Verder pleit ZIJkant ook voor een kortere werkweek. Een dertigurenweek zou zowel vrouwen als mannen de kans geven om een carrière uit te bouwen, kinderen op te vangen en tijd te hebben voor elkaar, luidt de redenering. «Uiteindelijk verlangen ook mannen, zo vertelt het TOR-onderzoek, duidelijk naar meer tijd samen met het gezin», aldus de vrouwenbeweging.

Naar aanleiding van de Equal Pay Day lanceert ZIJkant haar jaarlijkse campagne. Die krijgt dit jaar de slogan ‘it’s handy to have a dick’. «Bij het sluiten van deals en onderhandelingen, in kantoorruimtes, tijdens internationale conferenties of na de werkuren op café: het lijkt alsof het louter hebben van een penis deuren opent», klinkt het. De boodschap van de campagne is dan ook: ‘ don’t be a dick en dicht mee de loonkloof’.