1 jaar corona in België: een reconstructie

Het coronavirus viert zo ongeveer nu zijn eerste verjaardag in ons land. Voor de burgers een verjaardag in mineur, voor het vermaledijde COVID-19 was het echter een succesvol jaar, waarin het ons land platlegde en duizenden doden liet optekenen.
door
aaron.verbrugghe
Leestijd 9 min.

3 februari - eerste coronabesmetting in België

De eerste besmetting met het coronavirus in ons land is een feit, het nieuws wordt de volgende dag bekendgemaakt. Het gaat om een man die tot een groep gerepatrieerde Belgen uit Wuhan behoorde. De andere landgenoten die op hetzelfde moment gerepatrieerd werden, testten negatief op het virus.

29 februari - tweede besmetting, fase 2 van coronanoodplan

Een tweede Belg heeft positief getest op het coronavirus. Het gaat om een vrouw die op zakenreis in Noord-Frankrijk was geweest. Ook deze patiënt vertoont milde symptomen en verkeert in goede gezondheid.

Na deze besmetting gaat fase 2 van het coronanoodplan in.

10 maart - eerste sterfgeval

Een negentigjarige vrouw is het eerste Belgische slachtoffer van het coronavirus. Het gaat om een vrouw die in een rusthuis in Brussel woonde.

10 maart - eerste Nationale Veiligheidsraad

Tijdens een eerste Nationale Veiligheidsraad wordt beslist bijkomende maatregelen te treffen in de strijd tegen het coronavirus. Het gaat over maatregelen om de verspreiding tegen te gaan. Fase 2 van het coronanoodplan blijft nog steeds gelden, maar wordt versterkt met enkele maatregelen rond social distancing. Scholen, winkels en de horeca blijven open.

12 maart - federale fase gaat in

De maatregelen gaan een federale fase in. Dat wil zeggen dat alle beslissingen zullen worden genomen door een beheerscel die bestaat uit de eerste minister, de bevoegde ministers en de ministers-presidenten.

Er wordt besloten om de lessen op te schorten, de horeca te sluiten en ook winkels tijdens het weekend te sluiten. Telewerk wordt vanaf nu aangeraden. Er worden geen bezoekers meer toegelaten in zorgcentra.

13 maart - nieuwe beperkingen

De maatregelen die de Nationale Veiligheidsraad op 12 maart nam, treden in de nacht van 13 op 14 maart vanaf middernacht in werking. Vele horecazaken organiseren voor een laatste keer de zogenoemde lockdownfeestjes.

14 maart - ziekenhuisnoodplan

Ook de ziekenhuizen passen hun dagelijkse manier van werken aan. Niet-dringende consultaties en ingrepen worden tot nader order uitgesteld. Er wordt ook bijna geen bezoek meer ontvangen. Ziekenhuizen zullen geleidelijk aan voorbereid worden op de komst van coronapatiënten.

18 maart - België gaat in lockdown

Vanaf 12 uur 's middags gaan alle niet-essentiële winkels dicht. De Belgische bevolking moet vanaf nu zo veel mogelijk thuisblijven. Voedingswinkels en apotheken blijven open.

Niet-essentiële verplaatsingen zijn vanaf nu ook verboden. Thuiswerken wordt de norm wanneer mogelijk. Er geldt voortaan een samenscholingsverbod, alle bijeenkomsten buiten familieverband zijn verboden. Kappers mogen nog 1 klant per keer toelaten.

4 mei - exitstrategie fase 1a: meer mensen aan het werk

De eerste fase van de versoepeling van de coronamaatregelen gaat in. Bepaalde ondernemingen mogen weer opstarten, stoffenwinkels mogen opnieuw open en niet-dringende consultaties worden weer stilaan toegestaan. Vanaf nu geldt ook de regel van 2. In plaats van 1 extra persoon zien, mag je nu 2 extra personen zien.

10 mei - sociale bubbel wordt uitgebreid

Vanaf 10 mei, Moederdag, geldt de regel van 4. Je mag per gezin 4 extra mensen thuis ontvangen op voorwaarde dat zij geen andere mensen zien.

11 mei - exitstrategie fase 1b: winkels opnieuw open

Alle winkels mogen, mits het nemen van de nodige veiligheidsmaatregelen, weer open. Dat geldt nog niet voor kappers en andere contactberoepen.

18 mei - exitstrategie fase 2: kappers, musea en dierentuinen heropenen

Tijdens de Nationale Veiligheidsraad van 13 mei werd beslist om vanaf 18 mei de tweede fase van het exitplan in te gaan. Dierentuinen en musea mogen opnieuw hun deuren openen en kappers en schoonheidsspecialisten mogen weer aan het werk. Op huwelijken en begrafenissen mag men nu 30 personen ontvangen. Sporten mag in clubverband, met een trainer en met een maximum van 20 personen. Ook de markten mogen opnieuw georganiseerd worden.

8 juni - fase 3: bubbel van tien, horeca open

Iedereen mag vanaf nu zijn of haar sociale contacten uitbreiden met 10 personen per week, bovenop de mensen in het eigen huishouden.

Cafés en restaurants mogen weer de deuren openen, zij het onder strikte voorwaarden. Ten laatste om 1 uur 's nachts moeten de deuren dicht.

Publieke gebedsdiensten in kerken, moskeeën en synagogen kunnen weer, in eerste instantie met een maximum van honderd afwezigen. Vanaf 1 juli mogen dat er maximaal tweehonderd zijn.

Culturele activiteiten kunnen opnieuw, zij het zonder publiek. Voor cultuur met publiek, zoals theatervoorstellingen of een cinemabezoek, is het nog wachten tot 1 juli. Het publiek wordt in eerste instantie beperkt tot tweehonderd personen en mondmaskers worden aangeraden.

Alle sporten mogen hervatten, op uitzondering van de contactsporten zoals judo, boksen, basket en voetbal. Zij moeten zich tot 1 juli nog steeds beperken tot zogenaamde contactloze training.

Ook uitstappen in België - van één of meerdere dagen - mogen weer

1 juli - fase 4 gaat van start

Vanaf 1 juli gaan opnieuw een aantal versoepelingen van de coronamaatregelen in. In principe blijven enkel nog massa-evenementen en het nachtleven verboden terrein. Dat betekent onder meer dat zwembaden, wellnesscentra, pretparken, binnenspeeltuinen, speelhallen en casino's opnieuw de deuren mogen openen, telkens met respect voor een hele resem regels.

Vanaf 1 juli zijn ook cultuuractiviteiten met publiek opnieuw toegelaten.

Het maximale aantal mensen dat iedereen per week mag zien, gaat van 10 naar 15.

Tot slot kunnen er ook opnieuw zomeractiviteiten voor jongeren plaatsvinden.

25 juli - nieuwe verstrengingen, mondmaskerplicht

De Nationale Veiligheidsraad legt opnieuw verstrengingen op. Vanaf 25 juli worden mondmaskers op veel meer plaatsen verplicht, onder meer in winkelstraten, publieke gebouwen, op markten en in horecazaken.

Cafés en restaurants mogen nog altijd tot 1 uur openblijven, maar zullen klanten wel moeten vragen om hun e-mailadres of telefoonnummer achter te laten zodat die gemakkelijker verwittigd kunnen worden bij een besmetting.

Daarbovenop moeten nachtwinkels weer dicht om 22 uur.

29 juli - strengere maatregelen in provincie Antwerpen

Omwille van het hoge aantal besmettingen in de provincie neemt Antwerps gouverneur Cathy Berx maatregelen. Er geldt vanaf 29 juli een algemene mondmaskerplicht in de provincie en om 23.30 uur gaat een "avondklok»"in. Er heerst dan een verbod om zich op het openbaar domein te begeven behalve voor essentiële, niet-uitstelbare verplaatsingen.

Op 12 augustus wordt de avondklok die er sinds twee weken van kracht was een 'nachtklok', in die zin dat ze nog slechts van 1.30 uur tot 5 uur geldt. Horeca mag weer tot 1 uur open zijn. Op 26 augustus wordt de nachtklok afgeschaft.

1 september - alle leerlingen mogen naar school

Vanaf dinsdag 1 september zijn in theaters, concertzalen, sporthallen en tijdens andere indooractiviteiten opnieuw 200 mensen toegelaten. Op koffietafels na afloop van begrafenissen mogen voortaan 50 mensen aanwezig zijn.

De bubbel van 5 blijft gehandhaafd. Ook aan de federale regels met betrekking tot het dragen van een mondmasker verandert er niets.

Goed nieuws daarnaast voor internationale koppels die niet gehuwd zijn maar door de coronacrisis al maanden van elkaar gescheiden zijn. Voor de partner in het buitenland gaat de grens op 1 september opnieuw open.

Alle leerlingen, van kleuter tot secundair, kunnen vijf dagen per week naar school bij de start van het nieuwe schooljaar, maar lokaal kan van dat principe afgeweken worden. Als gemeenten code oranje invoeren, moeten de leerlingen in de laatste twee graden secundair afwisselend een week wel en een week niet naar school komen.

8 oktober - Brussel sluit cafés

In Brussel sluiten alle cafés, koffie- en theehuizen, feestzalen en cafetaria's en buffetten van zowel amateursportclubs als professionele sportclubs de deuren. Voor amateurclubs wordt het verboden om publiek te ontvangen tijdens wedstrijden.

De consumptie van alcohol wordt overal in de openbare ruimte van het Brussels gewest verboden.

19 oktober - cafés en restaurants toe, avondklok

Cafés en restaurants moeten de deuren sluiten. Het afhalen van maaltijden is wel toegelaten tot 22 uur. Op dat uur moeten ook de nachtwinkels sluiten. Vanaf 20 uur geldt een verbod op de verkoop van alcoholische dranken.

Daarnaast komt er een avondklok: tussen 24 uur en 5 uur is het verboden om buiten te komen, behalve voor «essentiële, niet-uitstelbare verplaatsingen».

Sociale contacten worden nogmaals beperkt: van 3 naar nog maximaal 1 «knuffelcontact». Privébijeenkomsten zijn beperkt tot 4 dezelfde personen per twee weken en ook op het openbaar domein mogen maximaal 4 personen samen zijn.

Telewerken is voortaan de regel.

Recepties en banketten verzorgd door traiteurs of cateraars zijn voortaan verboden, behalve in hotels voor gasten en voor de koffietafel bij uitvaarten, waar maximaal 40 mensen op aanwezig mogen zijn. Markten en kleine kermissen blijven toegestaan, maar bezoekers mogen niet ter plekke eten of drinken. Rommelmarkten, brocantes of kleine kerstmarkten zijn verboden.

Voor de sport- en cultuursector blijven de huidige protocollen gelden, al geldt er wel een verbod op de verkoop op drank en voeding. Het maximale aantal toeschouwers bij sportwedstrijden wordt teruggebracht.

2 november - België gaat opnieuw in lockdown

Ons land gaat opnieuw in lockdown. Niet-essentiële winkels moeten de deuren sluiten (al zijn hierop wel een aantal uitzonderingen), net als onder andere kappers en schoonheidssalons.

Het aantal contacten in private kring wordt weer teruggeschroefd. Er mag nog slechts 1 persoon tegelijk worden uitgenodigd en dat is meteen het knuffelcontact. Wie alleen woont, mag een 2e persoon uitnodigen, maar niet tegelijkertijd.

Er is ook een beperking op het aantal aanwezigen bij huwelijken, begrafenissen en erediensten.

De scholen gaan op slot tot en met 15 november. Nadien zal voor de tweede en derde graad van het secundair onderwijs worden overgeschakeld op verplicht afstandsonderwijs.

3 november - recordaantal ziekenhuisopnames

We bereiken een absolute piek van 899 nieuwe ziekenhuisopnames op 24 uur tijd. Het gaat om het hoogste aantal sinds de start van de pandemie in ons land. Ook het totale aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen bereikt met 7.461 bezette bedden een record.

1 december - winkels mogen opnieuw open

De niet-essentiële handelszaken mogen vanaf 1 december opnieuw de deuren openen. De heropening gaat gepaard met strenge maatregelen: zo moeten mensen alleen winkelen, en moet dat kort gebeuren. Er mag maar een beperkt aantal klanten tegelijkertijd binnen en grote winkels moeten voor toegangscontrole zorgen. De lokale overheden moeten daarnaast controleren op drukte in winkelstraten, -centra en parkings.

Ook grote musea en zwembaden mogen opnieuw openen, onder even strenge voorwaarden.

28 december - eerste vaccins

De eerste mensen in België worden met het coronavaccin van Pfizer/BioNTech ingeënt. Het gaat om bewoners van drie woonzorgcentra in ons land. De eerste gelukkige in Vlaanderen is Jos Hermans, een 96-jarige bewoner van het woonzorgcentrum Sint-Pieters in Puurs. De eerste vaccinaties zijn een symbolische opstart, de echte vaccinatiecampagne wordt op 5 januari op gang getrapt.

31 december - verplichte quarantaine voor reizigers uit rode zones

Belgen die terugkeren uit een rode zone en die daar langer dan 48 uur verbleven, moeten voortaan verplicht in quarantaine. Die kan pas worden beëindigd na een negatieve test op dag 7. De beslissing werd een dag voordien door het Overlegcomité genomen. Er zijn wel enkele uitzonderingen voorzien op de quarantaineregel. Sinds 25 december werd al een negatieve test geëist van buitenlanders die naar ons land reizen.

22 januari - tijdelijks reisverbod en uitbreiding isolatie

Het Overlegcomité scherpt de regels rond onder meer reizen en isolatie gevoelig aan. Vanaf 27 januari tot (in eerste instantie) 1 maart komt er een tijdelijk verbod op alle reizen met een recreatief en toeristisch karakter, zowel voor reizen vanuit ons land als naar ons land. Wie nog reist, zal met een verklaring op eer moeten aantonen dat het wel degelijk om essentieel reisverkeer gaat. Er gelden verschillende uitzonderingen.

Een andere beslissing slaat op mensen die positief testen op COVID-19. Zij moeten zich voortaan gedurende 10 dagen isoleren, in plaats van 7 dagen. Reizigers vanuit het Verenigd Koninkrijk, Zuid-Afrika of Zuid-Amerika moeten vanaf 25 februari sowieso 10 dagen in quarantaine en ze moeten 2 coronatesten laten afleggen (op dag 1 en dag 7).

5 februari - groen licht voor heropening contactberoepen

Het Overlegcomité zet het licht op groen voor een gefaseerde heropening van kappers, schoonheidsspecialisten, dierentuinen, vakantieparken en campings. Maar het blijft «rijden en omzien», zegt premier Alexander De Croo. De kappers komen aan de beurt op 13 februari, andere niet-medische contactberoepen, zoals bijvoorbeeld schoonheids-, massage- en nagelsalons, kunnen vanaf 1 maart opnieuw aan de slag.

26 februari - time-out van één week

De verwachtingen waren hooggespannen, maar het Overlegcomité beslist dat versoepelingen op dit moment uit den boze zijn als gevolg van de onverwachte plotse stijging van het aantal ziekenhuisopnames. De federale en de deelstaatregeringen voeren een «time-out» in van een week.

Ook wordt er aangekondigd dat de ziekenhuizen overschakelen van fase 1A naar 1B. Dat betekent dat ze moeten voorzien dat de helft van de bedden op de afdeling intensieve zorgen beschikbaar moeten kunnen zijn voor patiënten met COVID-19.

Na afloop van het Overlegcomité wordt bekendgemaakt dat Wallonië vanaf 1 maart de avondklok afstemt op die in Vlaanderen, die geldt van middernacht tot 5 uur.