Klimaat: hoe meer studies, hoe groter de problemen

De gegevens uit de review benadrukken dat de noodzaak om te handelen stilaan dwingend worden en dat het noodzakelijk is om te blijven investeren in wetenschappelijk klimaatonderzoek.

De internationale studie, die werd gepubliceerd in Nature Reviews: Earth and Environment, reviewde de sinds 2001 gepubliceerde rapporten van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). De rapporten evalueren de risico's van de klimaatverandering voor mens en natuur. Ze geven die risico's weer aan de hand van zogenaamde 'burning embers'-diagrammen. De diagrammen werken met een kleurenschaal, die van wit naar rood en paars evolueert al naargelang de ernst van de risico's.

Risico's

"We onderzochten in onze review de geschiedenis van de risicoanalyses en bekeken vanzelfsprekend ook de laatste risicoanalyses van het IPCC", zegt coauteur en professor Klimaatwetenschap Wim Thiery (VUB). "Samen met vorsers van andere universiteiten tonen we aan dat de risico's van de opwarming van de planeet algemeen beschouwd hoger bleken bij elke nieuwe risicoanalyse vergeleken met eerdere inschattingen. Hoe meer studies en data er beschikbaar zijn, hoe nauwkeuriger de risico's berekend kunnen worden. En ook hoe slechter we er eigenlijk voor blijken te staan."

Het is de eerste keer dat de risiconiveaus en alle parameters waarmee ze ingeschat werden op een gestandaardiseerde manier worden vergeleken. In de publicatie proberen de onderzoekers ook de kwaliteit van de toekomstige risicoanalyses te verbeteren. Ze lieten daarvoor methodieken die gangbaar zijn in de medische wetenschappen op de IPCC-analyses los. "Naar het voorbeeld van andere disciplines, zoals de geneeskunde, bevatten de meest recente risicoanalyses van het IPCC nu evaluaties die op gestructureerde, gestandaardiseerde methoden gebaseerd zijn en kunnen ze worden gepeerreviewd", zegt Thiery. "Daarmee willen we mogelijke foutmarges beperken en de reproduceerbaarheid van de geraamde risiconiveaus verbeteren."

Klimaatopwarming stoppen

"Ons onderzoek benadrukt niet enkel de dringende noodzaak om te handelen, maar focust ook op de voordelen van een blijvende investering in wetenschappelijk onderzoek om het beleid op een zo correct mogelijke manier te kunnen informeren", zegt de hoofdauteur van de studie, Zinta Zommers, van het VN-bureau voor Rampenbestrijding.

"De 'burning embers'-diagrammen in de verslagen van het IPCC zijn cruciaal om beleidsmakers en het grote publiek bewust te maken van de risico's van de klimaatverandering", voegt professor Wim Thiery daaraan toe. "Ze tonen duidelijk aan dat, hoe sneller we de opwarming van de aarde stoppen, hoe minder schadelijk de gevolgen zullen zijn. Sommige van die gevolgen worden nu stilaan zichtbaar. Ik denk aan de toenemende bosbranden in Californië. In de toekomst zullen de 'burning embers'-diagrammen steeds meer paars kleuren en zullen wereldwijd miljoenen mensen door de klimaatopwarming getroffen worden. Nu kunnen we misschien nog stellen dat de bosbranden in Californië te bestrijden zijn. Maar de gevolgen zullen blijven toenemen zolang we broeikasgassen uitstoten."

"De inbreng van nieuwe kennis doet de ramingen in het algemeen naar hogere risico's evolueren", besluit Philippe Marbaix, onderzoeker aan de UCLouvain en coauteur van de studie. "Toch was het al in 2001 en nog meer in 2009 duidelijk dat de gevolgen van de klimaatopwarming ernstiger en/of meer verspreid zouden zijn naarmate het niveau van de opwarming toeneemt."