Klassieke tripartite is voor Magnette "enige manier om chaos en verlamming te vermijden"
De socialistische partijvoorzitters Paul Magnette en Conner Rousseau hielden een wekenlange 'snuffelronde' bij alle partijvoorzitters behalve die van PVDA en Vlaams Belang om af te tasten welke pistes open liggen na 26 juni, wanneer de minderheidsregering van premier Sophie Wilmès in principe haar volmachten verliest.
Bitter weinig, zo bleek nu uit de consultaties van Rousseau en Magnette. De enige mogelijke formule is volgens de PS- en sp.a-kopstukken de klassieke tripartite, met naast socialisten ook liberalen en christendemocraten. Die coalitie heeft geen meerderheid in de Kamer en zou dus moeten bogen op steun vanuit de oppositie.
Veto
"We hebben een tiental formules getest maar er is altijd wel een partij die haar veto stelt", verduidelijkte Magnette op een persbriefing. "Als we nu met dat voorstel komen, is dat omdat er geen andere oplossingen zijn." Eerder viel in socialistische kringen al te horen dat de klassieke tripartite de enige formule is waar geen van de deelnemende partijen een veto stelt.
Als het project het vertrouwen krijgt van de zes betrokken partijen, kan Wilmès opnieuw formateur worden - wat ze midden maart al was, tot op het moment dat de coronacrisis losbarstte en haar regering het vertrouwen kreeg in het parlement - en tegen half september een project op tafel leggen. Op dat moment moet Wilmès sowieso opnieuw het vertrouwen vragen in het parlement. De MR-politica mag wat de socialisten betreft ook gerust premier blijven, tenzij er consensus wordt bereikt over een andere naam. PS noch sp.a is vragende partij voor de 16, klinkt het.
"Relatieve meerderheid"
De tripartite heeft 71 Kamerzetels van de 150, 72 als ex-PS'er Emir Kir wordt meegeteld. Een «relatieve meerderheid», klinkt het bij de socialisten, en in elk geval beter dan de 38 zetels waar de coalitie van MR, Open Vld en CD&V het nu mee moet stellen. Dat betekent wel dat de tripartite bij een vertrouwingsstemming op zijn minst enkele onthoudingen nodig heeft op de oppositiebanken.
Die oppositie zou op zijn zachtst gezegd erg divers zijn: voor het extreemlinkse PVDA wordt het bijvoorbeeld moeilijk om dezelfde houding aan te nemen als het extreemrechtse Vlaams Belang, en ook Ecolo-Groen en N-VA houden er meestal geen gelijkaardig stemgedrag op na, is de afweging.
Nieuwe verkiezingen?
Een risico dus, maar volgens Magnette is de tijd gekomen om knopen door te hakken "zodat de zorg geherfinancierd kan worden, en bedrijven en jobs gered kunnen worden". De tripartite of verkiezingen, klinkt het in rode kringen. "Ik vrees nieuwe verkiezingen niet. Wat ik vrees is een voortdurende toestand van verlammingen waarin geen enkele beslissing nog genomen kan worden, en dat terwijl we in crisis verkeren", aldus Magnette.
Tot nog toe reageerde enkel het kleine cdH positief op het socialistische voorstel. De MR wil eerst zwart op wit bewijs dat een coalitie met parlementaire meerderheid onmogelijk is, zegt voorzitter Georges-Louis Bouchez. Bij CD&V en Open Vld blijft het voorlopig stil.
Minderheidsregeringen zijn sowieso geen traditie in België. Maar veel andere Europese landen hebben er de laatste jaren ervaring mee opgedaan. In 14 van de 27 lidstaten zijn ze intussen geen eenzame uitzondering meer.