Daarom hamsteren we in tijden van crisis

"Dit gedrag is normaal en te verwachten als onze eerste levensbehoeften lijken op te drogen", zegt Stephanie Preston, neurowetenschapper en professor psychologie aan de University of Michigan. In een artikel op The Conversation legt ze uit waarom we nu allemaal veel meer inslaan tijdens ons bezoekje aan de supermarkt dan anders. "We gedragen ons zo omdat ons brein, vanwege de evolutie, zo 'bedraad' is geraakt".

Ook in het normale leven ziet de neurowetenschapper dit een beetje terug. "Denk aan dat extra blik bonen dat in je kast staat, je spaargeld en de koekjes die je verstopt hebt voor je kinderen. Dat is in zekere zin ook hamsteren."

Veiligheid

Volgens Preston verschillen we hierin niet zoveel van dieren. "Eekhoorns hamsteren noten in de herfst zodat ze een jaar vooruit kunnen." Ons brein motiveert ons om ook 'te sparen'. "Voor de tijden dat de producten er misschien niet in overvloed zullen zijn."

Maar door het hamsteren voelen we ons tijdens een pandemie ook veilig. Samen met enkele collega's voerde Preston hierover een aantal experimenten uit. "We zorgden ervoor dat mensen zich angstig voelden, en uit de experimenten blijkt dat mensen die bang zijn, meer spullen mee naar huis nemen dan wanneer ze niet angstig waren."

Tijdens het onderzoek maten de wetenschappers ook de hersenactiviteit van de deelnemers wanneer ze toiletpapier, water of energierepen meenamen. Wat bleek? Bij de participanten was hetzelfde gedeelte van het brein actief als dat van ratten die een voorraad eten aan het verzamelen zijn. "Het is het gedeelte dat ons normaal gesproken helpt om onze doelen en beweegredenen op een rijtje te zetten, zodat onze noden en verlangens bevredigd kunnen worden."

Effect van het nieuws

Door bepaalde nieuwsberichten over het coronavirus, zoals dat we in een lockdown terecht zouden komen, kreeg ons brein het signaal dat we moesten hamsteren. "Het zorgt ervoor dat we ons veilig voelen en minder stressen. We voelen ons dan ook daadwerkelijk beschermt voor als er echt een noodgeval is."

Preston wil ook nog een waarschuwing de wereld insturen. "In het nieuws zie je alleen de extreme gevallen. De meeste mensen verkopen mondmaskers wél aan een eerlijke prijs. Maar het is wel zo dat iedereen zichzelf en zijn of haar familie probeert te beschermen."