Oudste resten van moderne mens buiten Afrika ontdekt

De moderne mens is afkomstig uit Afrika en lange tijd werd gedacht dat hij pas 60.000 jaar geleden naar Europa migreerde. Een gebroken schedel die in de jaren 70 werd gevonden in een grot in Griekenland slaat dat vermoeden voorgoed aan diggelen. De schedel is namelijk minstens 210.000 jaar oud.
door
camille.van.puymbroeck
Leestijd 2 min.

In de jaren zo ontdekten wetenschappers twee verschillende schedels in de Apidima-grot in Griekenland. Een daarvan lag volledig aan diggelen, de ander was incompleet en destijds werd gedacht dat het om de schedels van pre-neanderthalers ging. Aan de hand van nieuwe technieken werd die theorie nu weerlegd in een artikel dat woensdag verscheen in het tijdschrift Nature.

Griekse populatie

De meest intacte schedel behoorde inderdaad toe aan een neanderthaler, maar de ander is wel degelijk van een Homo sapiens. Wat vooral van belang is, is het feit dat de menselijke schedel ouder is dan die van de neanderthaler. "Ons huidige scenario is dat er 210.000 jaar geleden een groep 'moderne' mensen in Griekenland leefde, die misschien verwant waren aan de bevolking in de Levant. Die Griekse populatie werd vervolgens, ongeveer 170.000 jaar geleden, echter vervangen door de neanderthalers", stelt co-auteur co-author Chris Stringer van het Natural History Museum in Londen.

Geen uitzondering

De Homo sapiens, ook wel de moderne mens genoemd, verscheen het eerst in Afrika. De oudste resten dateren van 300.000 jaar geleden en werden in Marokko gevonden. Mensen die buiten het Afrikaanse continent leven, zijn afkomstig van migranten die ongeveer 60.000 jaar geleden Afrika verlieten. Zij vervingen toen andere species zoals de Denisovamensen en de neanderthalers. Eerdere vondsten van menselijke resten buiten Afrika die ouder waren dan 60.000 jaar, onder andere in Skhul en Qafzeh in Israël, werden beschouwd als kortstondige uitzonderingen. "Apidima 1 bewijst echter dat de verspreiding van de Homo sapiens buiten Afrika niet alleen vroeger dan gedacht gebeurde, meer dan 200.000 jaar geleden, maar ook dat die tot Europa ging", zegt co-auteur Katerina Harvati, van de Duitse universiteit van Tübingen.

Bij de ontdekking moet wel een kanttekening geplaatst worden. In een commentaar bij de studie wijst Eric Delson van het New Yorkse Lehman College erop dat enkel de achterkant van de schedel werd gevonden. Sommigen beweren dan ook dat het niet mogelijk is om ondubbelzinnig vast te stellen dat het om een Homo sapiens gaat. Wetenschappers vragen dan ook om meer bewijs.