MOVIES. Broers Dardenne zijn terug met actuele 'Le jeune Ahmed': "Fanatisme, daar geraak je niet uit"

Met hun nieuwe opus, ‘Le jeune Ahmed', schotelen de broers Dardenne ons een nieuw personage voor: een puber in volle strijd. Afgezien van de 'naturalistische' stijl die hen beroemd maakte, verrassen ze ons door een delicaat onderwerp om te spitten: religieus fanatisme. Metro sprak met hen over de vragen die dit radicalisme oproept. En over hun zoveelste passage in Cannes, natuurlijk.
door
Xavier
Leestijd 3 min.

Ahmed is zo'n fanatieke tiener, dat hij besluit het onherstelbare te doen. Hoe behandelen jullie zo'n onderwerp?

Luc Dardenne (LD): "In het begin van de film is hij al heel opgezweept. Zijn radicalisering is al gebeurd en we gaan niet op zoek naar de oorzaken. Anderzijds is Ahmed een kind in volle puberteit en we vonden het interessant om die twee aspecten van zijn persoonlijkheid tegenover elkaar te zetten."

Jean-Pierre Dardenne (JPD): "We wilden vooral zien of Ahmed eruit geraakt. Niet hoe hij erin gevallen is."

Hebben jullie veel research gedaan?

JPD: "Tuurlijk! Toen we begonnen te schrijven, hadden we geen idee hoe krachtig fanatisme kan zijn. We spraken met enkele psychoanalytici over de ideeën die we hadden. Ze zegden allemaal hetzelfde: ‘Een fanaticus verandert niet, maar verandert anderen'. Ahmed probeert bijvoorbeeld zijn moeder te radicaliseren. Een fanaticus heeft geen besef van het kwaad, omdat hij zichzelf als goed beschouwt. Het is heel moeilijk voor hun entourage om hem weer met beide benen op de grond te zetten en uit die gruwelijke manier van denken te halen. Zonder spijt is er geen houvast."

Hoe hebben jullie Idir Ben Addi, alias Ahmed, gevonden?

LD: "We kozen hem omdat hij meteen het juiste ritme had. Aangezien hij minderjarig is, zijn we met zijn ouders gaan praten. Het is niet evident voor ouders om te aanvaarden dat hun kind iemand speelt die wil doden, ongeacht hun religie. Gelukkig begrepen ze welke film we wilden maken. En Idir zelf, die wou maar één ding: spelen! Hij heeft het onderwerp van de film heel goed begrepen, ook al is dat niet makkelijk op zijn leeftijd."

Vanwaar die nadruk op zijn leeftijd, tot in de titel toe?

LD: "Eerst heette de film gewoon ‘Ahmed'. Maar mijn broer merkte terecht op dat Ahmed met zo'n titel gelijk welke leeftijd kon hebben. En het is net die notie van jeugd die beweging en dus een metamorfose teweegbrengt. Daarna is het moeilijker om te veranderen. Op dezelfde manier is het gemakkelijker om jonge, idealistische hersenen te radicaliseren."

Proberen jullie een boodschap over te brengen?

JPD: "Nee. We willen vooral het debat openen. Als we niet meerdere pistes laten zien, krijgt de kijker uitleg zonder zich vragen te stellen bij de diepte van religieus fanatisme. Er zijn bijvoorbeeld een aantal verklaringen in zijn familie: zijn vader is er niet meer, en daarvoor is hij boos op zijn moeder. Zijn broers en zussen volgen nochtans niet hetzelfde pad..."

Wat staat er nog op het spel in Cannes als je alles al gewonnen hebt?

LD: "Twee dingen. Het is de plek waar een film maximale exposure kan krijgen. Met het risico dat hij helemaal verbrandt. In Cannes is het make or break. Het is gewoon ook leuk om deel te nemen aan een mythe, in de voetsporen van zoveel anderen. Zeker als je een nieuw team vol jonge acteurs kan meenemen.»

Jullie coproduceren ook films van andere regisseurs. Welke rol spelen jullie daarin?

LD: "Met gevestigde filmmakers, zoals Jacques Audiard of Ken Loach, hebben we vooral een vriendschappelijke band. We vinden geld in België en dat zorgt ervoor dat Belgen aan hun films werken. Met jonge regisseurs werken we samen aan het scenario. En de montage, als ze dat vragen. We geven onze mening en dan worden we vrienden!"

Stanislas Ide