Janneke Maan wordt de vedette van maandag

Het wordt maandag vroeg opstaan of de nacht doorsteken voor een hemelspektakel waarvoor de reguliere hemeltuurders al weken warm lopen: een totale maansverduistering waarbij we met een supermaan te maken krijgen. Maar dit laatste fenomeen is met het blote oog nauwelijks zichtbaar, waarschuwt weerman en amateur-astronoom Frank Deboosere.
door
Xavier
Leestijd 2 min.

Een maansverduistering treedt op wanneer onze planeet zich precies tussen de zon en de volle maan bevindt. Zo'n spektakel begint uitgerekend 'maan-dag' om 3u36 wanneer de maan de bijschaduw van de aarde raakt en dan 44,3 graden boven de horizon staat. Omstreeks 4u33 komt ze op een hoogte van 36 graden de kernschaduw van onze planeet in, en wordt ze veel donkerder en roder. Na een kwartiertje zal al te zien zijn dat er een 'hap' uit het hemellichaam is verdwenen. Het maximum is omstreeks 6u12 te verwachten.

De totaliteit duurt tot 6u43 wanneer de maan zich op 17 graden boven de horizon bevindt. Ze verlaat de kernschaduw van onze planeet om 7u51, op 7 graden hoogte. Om 8u48 is de show helemaal achter de rug.

Op een schaal van 0 tot 4

De precieze waargenomen kleur en helderheid tijdens de totaliteit hangt af van de plaats waar de waarnemer zich bevindt, en van de situatie van de dampkring. In theorie is zelfs variatie tijdens een verduistering mogelijk.

Omtrent de graad van donker- of helderheid bestaat er het Danjongetal, een vrij subjectieve schaal van 0 (zeer donkere maan, nauwelijks zichtbaar) tot 4 (zeer helder met een witblauwe rand) om verduisteringen met elkaar te kunnen vergelijken. Voer tot discussie onder amateur-astronomen.

Opgelet voor fotoshoppers

Maandagochtend staat onze natuurlijke satelliet wat dichter tot ons dan gemiddeld, waardoor ze optisch-theoretisch enkele procenten groter is. "Een verschil van enkele procenten is met het blote oog nauwelijks zichtbaar", zegt Deboosere, die ook waarschuwt voor het opduiken van foto's van een gigantisch grote maan boven de horizon. "Die foto's zijn allemaal gemaakt met grote telelenzen. Soms is er uitgebreid gefotoshopt", waarschuwt de VRT-weerman en amateur-astronoom.

Daarnaast kan maandagochtend ook getuurd worden naar de lentester Acturus, alsmede de planeten Venus en Jupiter. Zoals steeds bij dergelijke gelegenheden zetten Volkssterrenwachten hun deuren open. De volgende goed zichtbare volledige maansverduistering is er pas in 2023.