Congolezen kiezen opvolger Kabila met twee jaar vertraging

door
Belga
Leestijd 2 min.

Met ruim twee jaar vertraging kunnen de Congolezen komende zondag dan toch naar de stembus. Ze kiezen niet alleen een nieuwe president, maar ook een nieuw nationaal parlement en een nieuwe provincieraad. De stembusgang gebeurt met Zuid-Koreaanse stemmachines, maar er bestaat maar weinig vertrouwen dat die stemmachines eerlijke verkiezingen opleveren. Ook andere voorwaarden tot een eerlijk verloop van de verkiezingen lijken niet bepaald ingelost te zijn. Er wordt gevreesd voor post-electoraal geweld. De presidentsverkiezingen kapen alle aandacht weg, omdat die voor het eerst sinds de onafhankelijkheid van België in 1960 tot een democratische machtswissel moeten leiden. De partij van uittredend president Joseph Kabila duidde Emmanuel Ramazani Shadary aan als haar kandidaat, en die zal het moeten opnemen tegen een twintigtal andere kandidaten. De belangrijksten zijn Martin Fayulu, die gesteund wordt door de zwaargewichten Moïse Katumbi en oud-vicepresident Jean-Pierre Bemba, en de gezamenlijke kandidatuur van Felix Tshisekedi en Vital Kamerhe. Die eerste, zoon van de begin 2017 in Brussel overleden oppositieleider Etienne, is kandidaat-president, de tweede is kandidaat-premier.

Zoals bekend is Kabila niet opnieuw kandidaat: hij heeft er al twee termijnen opzitten. Die tweede termijn liep eind 2016 af, en het kamp-Kabila deed er de afgelopen jaren alles aan om de verkiezingen op de lange baan te schuiven. De afgelopen maanden is dat gekeerd, en lijkt de partij kost wat het kost naar verkiezingen te willen gaan, zonder zich af te vragen of alle logistieke en organisatorische kwesties uitgeklaard zijn.

Volgens de onafhankelijke kiescommissie Céni hebben zowat 40 miljoen Congolezen zich als kiezer geregistreerd.

Europese en Amerikaanse waarnemers zijn geweigerd door de autoriteiten, met het argument dat Congo een soeverein land is en dus geen pottenkijkers nodig heeft. Werd ook geweigerd door Kinshasa: financiële steun uit het buitenland. De kost van de stembusgang wordt op 500 miljoen dollar geraamd, of 10 procent van de Congolese begroting.

Als alles de komende dagen en weken blijft verlopen volgens de Céni-planning, dan worden op 9 januari de definitieve resultaten van de presidentsverkiezingen aangekondigd. De nieuwe president wordt dan op 12 januari ingezworen. Het is echter lang niet zeker of alles zo gesmeerd zal lopen. Los van de logistieke en organisatorische problemen, kwamen de laatste weken verschillende rebellengroepen, vooral in het oosten, weer boven water. Nog in het oosten woedt de zwaarste ebola-epidemie die Congo ooit gekend heeft. Er zijn al zeker 300 doden gevallen, en zeker 500 mensen liepen het virus op.

Hoe de straat zal reageren op verkiezingen die oneerlijk verliepen, is afwachten. Als de bevolking de straat op trekt, mag gevreesd worden voor een bloedige repressie door de autoriteiten. De campagne begon kalm, maar de laatste dagen loopt de spanning op. In het kamp van Fayulu vielen daarbij al enkele doden. De internationale gemeenschap toonde zich in een gezamenlijk persbericht ongerust over dat pre-electoraal geweld, en ook mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch wees op de zware repressie van de voorbije dagen.

bron: Belga