Murat Isiks tweede roman "Wees onzichtbaar" maakt kans op Libris Literatuurprijs

door
Belga
Leestijd 2 min.

De vijfjarige Metin verhuist met zijn ouders en zus naar de Bijlmer in Amsterdam, nadat een eerste immigratiepoging naar Hamburg op niets uitdraait. Wat volgt is een meeslepend "coming of age"-verhaal over opgroeien als allochtoon in een "moeilijke buurt" in Nederland, met een autoritaire en gewelddadige vader. "In de tijd dat de eerste springers te pletter vielen van onze flat, begon mijn vader aan zijn nachtelijke pleziertochten in Amsterdam."

Zo zet Murat Isik meteen de toon voor zijn roman "Wees onzichtbaar", waarin hij vertelt hoe Metin en zijn gezin hun "Dutch dream" proberen te verwezenlijken in de beruchte Bijlmer in Amsterdam. Die werd in de jaren zestig ontworpen als een groene wijk van de toekomst, met ruimte voor het individu, maar ook voor de gemeenschap, aldus de NOS. De hoge verwachtingen konden maar moeilijk worden waargemaakt, en al binnen tien jaar na de bouw stond de wijk bekend vanwege sociale problemen.

Het is in een flat in die beruchte wijk dat de familie Mutlu woont. Vader Harun is een werkloze communist, die overdag boeken van Marx leest en zich 's avonds bezat met vrienden. Thuis is hij vaak gewelddadig, en als kind maken Metin en zijn zus zichzelf onzichtbaar om aan zijn terreur te ontsnappen. Geleidelijk aan, door de emancipatie van hun moeder en de leeftijd van de kinderen, groeit het verzet tegen de vader.

De lezer volgt Metin terwijl hij zijn eerste stappen zet in het Nederlandse leven, tot hij uiteindelijk aan zijn hogere studies begint. We zien hoe hij opgroeit in een wijk waar drugsverslaafden op straat leven, hoe hij op school te maken krijgt met racisme en vooroordelen, en hoe zijn gezin worstelt om rond te komen, mede door de zware schulden van vader Harun. En in 1992 boort er zich een vliegtuig in een flat in de Bijlmer. Tientallen mensen komen om het leven, en de raciale spanningen op school lopen hoog op.

Maar "Wees onzichtbaar" is ook een roman over vriendschap, het omarmen van diversiteit en het zoeken naar identiteit. De personages zijn niet zwart-wit, en zelfs de gewelddadige vader of Metins pestkop op school, hebben een menselijke kant waarmee de lezer kan sympathiseren. Bovendien is de roman een kleurrijk eerbetoon aan de Bijlmer die ondanks de sociale problemen een echte thuis wordt voor Metin.

"Wees onzichtbaar" is de tweede roman van Murat Isik, zelf een Nederlander van Zaza-Turkse afkomst die in de Bijlmer opgroeide. Voor zijn eerste roman "Verloren grond" uit 2012, waarin hij de geschiedenis van zijn familie schetst in Oost-Turkije, won hij de De Bronzen Uil publieksprijs. Zijn tweede roman kaapte eerder al de Nederlandse Boekhandelsprijs 2018 weg, en maakt nu ook kans op de Libris Literatuurprijs.

bron: Belga