Europa wil vijf miljard euro per jaar in defensie pompen
De Europese Commissie wil voor het eerst belastinggeld uitgeven voor de ontwikkeling van defensiemateriaal. Tegen de achtergrond van de onzekere veiligheidssituatie in Europa en de ruimere wereld heeft ze vandaag de oprichting voorgesteld van een Europees Defensiefonds dat, eenmaal op kruissnelheid, tot vijf miljard euro per jaar moet mobiliseren. Over defensiesamenwerking wordt al even lang gepraat als over de Europese integratie zelf, maar ontwikkelingen als de Brexit en het aantreden van de Amerikaanse president Donald Trump hebben opnieuw vaart gebracht in het debat. In de Europese hoofdsteden, maar ook in de instellingen. "Onze burgers willen dat de EU meer en beter doet op het vlak van veiligheid en defensie", betoogde de hoge vertegenwoordigster voor het buitenlands beleid Federica Mogherini vandaag.
Denk daarbij niet aan soldaten uit verschillende lidstaten die onder Europese vlag en met Europese wapens het slagveld betreden. De Commissie wil vooral dat de lidstaten hun defensiebudgetten efficiënter spenderen, door de samenwerking op het vlak van onderzoek, ontwikkeling en aankoop van militair materiaal te versterken. Het gebrek eraan kost de Europese belastingbetaler elk jaar 25 en 100 miljard euro. Het maakt ook dat er in de EU liefst 178 verschillende wapensystemen zijn, en slechts 30 in de VS.
De Commissie trekt dit jaar al 25 miljoen euro uit voor gemeenschappelijk onderzoek naar innovatieve defensietechnologieën en daarvoor wil ze de komende twee jaar nog eens 65 miljoen euro reserveren. Na 2020 moet dat 500 miljoen euro per jaar worden. Met het nieuwe defensiefonds betreedt ze de meer risicovolle ontwikkelingsfase. Een groep lidstaten die samen pakweg drones of satellietcommunicatiesystemen willen ontwikkelen, moet kunnen rekenen op financiële ondersteuning. "Een gamechanger", meent vicevoorzitter Jyrki Katainen.
De Commissie wil in 2019 en 2020 alvast 500 miljoen euro uit de Europese begroting vrijmaken voor het nieuwe fonds. Na 2020 wil ze het fonds jaarlijks met één miljard euro spijzen. Gehoopt wordt dat de lidstaten dan met zo'n vier miljard euro per jaar over de brug komen, zodat er in het volgende decennium jaarlijks vijf miljard euro geïnvesteerd kan worden in de versterking van de Europese defensiecapaciteit. Het blijven wel steeds de lidstaten die de wapens uiteindelijk verwerven.
De Commissie presenteerde ook een bredere reflectienota over de toekomst van Europese defensie. Voorzitter Jean-Claude Juncker en co schotelen de lidstaten drie opties voor, met 2025 als horizon: een bescheiden versterking van de samenwerking via onder meer het defensiefonds, een meer ambitieuze pooling en sharing van financiële en operationele middelen of een echt gemeenschappelijk defensiebeleid, waarbij de EU volwaardige operaties kan uitvoeren en samen met NAVO verantwoordelijk wordt voor de bescherming van het continent. Want, zo beklemtoonden Mogherini en Katainen unisono, de uitbouw van een Europese defensie is niet tegen de NAVO gericht.
bron: Belga