'La Pazza Gioia', een dolle roadmovie

Je werkte al eens met Paolo Virzì in 'Il Capitale Umano'. Hij schreef het personage van deze nieuwe film met jou in het achterhoofd. Is het geruststellend of net stresserend om op vertrouwd terrein te werken?

Valeria Bruni-Tedeschi: "Geruststellend, in positieve zin. Een acteur moet niet per se heel de tijd gerustgesteld worden, maar het is bevrijdend om de mensen te kennen met wie je werkt. Al is elke film natuurlijk anders en zijn er sowieso onbekende factoren: het verhaal, de acteurs, jouw personage en de andere… Maar je kent de taal en de communicatiecodes van de regisseur. Da's heel belangrijk."

Micaela Ramazzotti zei dat ze het personage van Donatella niet kon loslaten tijdens de opnames. En aangezien ze een gekwelde vrouw speelt, heeft ze veel gehuild… Idem voor jou?

"Ja. Mijn personage moest tegelijk licht en pijnlijk zijn. Dat evenwicht, of onevenwicht, heb ik proberen vinden in mijn vertolking. Dat is inderdaad uitputtend. Het is een vrij vrolijke film om te bekijken, maar een vermoeiende film om te maken. Het heeft letterlijk bloed, zweet en tranen gekost."

De film begint erg vrolijk. Maar in het tweede deel komen de blessures aan de oppervlakte. Was het moeilijk om dat evenwicht te vinden?

"Ja, dat was geen gemakkelijke oefening. Het feit dat Beatrice liefde nodig heeft, maakt haar vertederend. Maar ook gewelddadig. Ze is niet hypocriet, ze zegt alles zonder remmingen. En soms dus ook dingen die kwetsen. Dat is een aspect waar ik hard aan gewerkt heb voor deze rol."

Dat geldt niet alleen voor acteurs, maar eigenlijk voor iedereen. Mocht ik zonder een greintje hypocrisie door het leven gaan…

"Dan zouden mensen ook denken dat je gek bent! Krankzinnigheid is een vervorming van de mens, maar het is wel op-en-top menselijk. Het is gewoon mens zijn… zonder filter."

Zonder filter leven, lijkt bijna ‘rationeler' dan de hypocrisie die boven menselijke relaties hangt…

"Ja, maar zonder hypocrisie kan een samenleving niet bestaan. Van zodra je niet functioneert in de maatschappij, word je als gek behandeld."

Je moet dus hypocriet zijn om in de maatschappij te functioneren?

"Hypocrisie is een van de pijlers van onze samenleving. Of noem het respect voor de ander, dat klinkt wat positiever (lacht)."

De kindertijd is ook een periode waarin we zonder filter leven. Is Beatrice een beetje een kind?

"Gekheid is nauw verbonden met kinderverdriet. Ik denk dat deze twee vrouwen elkaar vinden omdat ze intuïtief aanvoelen dat ze, ondanks hun verschillende levenservaringen, iets gemeen hebben: een zekere vorm van kinderverdriet, omdat ze niet genoeg liefde kregen van hun moeder. Donatella is erg ontgoocheld, terwijl Beatrice, mijn personage, nog altijd verbaasd is over de wereld. Net als een kind. Die verwondering over het leven is gezond voor Donatella. Het verlicht haar pijn. Ze heeft het heel moeilijk om te glimlachen in het begin. Maar als het uiteindelijk toch lukt, is dat heerlijk."

De wereld vindt Beatrice en Donatella gek, maar de film geeft hen ergens ‘gelijk'. Het zijn de mensen rond hen die gek lijken, te redelijk en te serieus…

"Deze film kijkt naar mensen zonder enige superioriteit. De regisseur voelt zich niet minder ‘ziek' dan de mensen over wie hij praat. En de mensen buiten de instelling zijn niet minder ‘ziek' dan die binnen de muren. Sommigen krijgen gewoon een stempel opgedrukt omdat ze niet functioneren. Maar de grens tussen gek en normaal is flinterdun."

Voor Paolo Virzì zijn films een therapie om dingen beter te verdragen. Jij beweerde bij de release van je vorige film net het tegendeel.

"Voor mij is films maken gewoon een job. En ja, werken is ook een manier om beter te leven. Maar ik zie het niet als therapie. Meer als overleven. Dat is misschien een zwaar woord, maar films maken is een manier om je angsten te overleven. En voor de kijkers kan een film hetzelfde effect als een medicijn hebben."

Geef eens een voorbeeld?

"Onlangs zag ik een heel mooie Roemeense film, ‘Ilegitim'. Ik vond dat die een frisse wind deed waaien door het taboe dat incest is. Het is een film die iets losmaakt."

Wanneer heb je zelf voor het laatst iets geks gedaan?

"Ik moet helaas bekennen dat ik niet vaak gek doe. Mijn superego is heel actief. Jammer, maar that's life!"

Recensie

De ene is blond, burgerlijk, spraakzaam en lichtjes mythomaan. De andere is bruin, getatoeëerd, spraakgestoord en lichtjes getraumatiseerd. Beatrice en Donatella zouden waarschijnlijk nooit vriendinnen geworden zijn in het ‘echte' leven. Maar wanneer de eerste beslist om te ontsnappen uit de instelling waar ze zitten, volgt de tweede haar. Het begin van een vriendschap tussen twee tegenpolen in een onwaarschijnlijke roadmovie door Italië. De nieuwe film van Paolo Virzì (‘Il Capitale Umano') schippert ergens tussen ‘Thelma and Louise' en ‘Girl, Interrupted' (yep, de ninetiesfilm met Winona Ryder en Angelina Jolie). Het verhaal begint als een komedie, maar beetje bij beetje geven de personages hun blessures bloot en wordt ‘La Pazza Gioia' een aangrijpend melancholisch drama waarin de grenzen tussen normaliteit en waanzin vervagen. Dat betekent niet dat dit een deprimerende film is. Integendeel. De hectische dialogen, komische situaties, humor en vooral liefde die de regisseur in zijn personages stopt, maken van ‘La Pazza Gioia' een resoluut vrolijke prent, vol hartverwarmende energie. (SCORE: 3/5)

Elli Mastorou

Foto's R.V.