"Dit is een historische dag", aldus Davutoglu
"Dit is een historische dag omdat we met Turkije en de Europese Unie een belangrijk akkoord hebben bereikt." De Turkse premier Ahmet Davutoglu toonde zich na afloop van de Europees-Turkse top tevreden met het resultaat. Turkije helpt Europa met het indammen van de vluchtelingenstroom en het organiseren van een legaal migratiekanaal, maar krijgt er verschillende zaken voor in de plaats. Nog voor de zomer wordt een nieuw hoofdstuk in de toetredingsonderhandelingen geopend, de Turken krijgen uitzicht op een snellere visumliberalisering en er wordt tegen eind 2018 3 miljard euro extra uitgetrokken voor hulp aan vluchtelingen die zich in Turkije bevinden. Davutoglu schuwde de grote woorden niet om de "historische dag" te kaderen. "We beseffen dat Turkije en de EU dezelfde lotsbestemming, dezelfde uitdagingen en dezelfde toekomst voor zich hebben", zei hij tijdens zijn persconferentie met Europees president Donald Tusk en Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker.
De hoeksteen van het akkoord is de afspraak om alle illegale migranten die vanaf komende zondag 20 maart via Turkije op de Griekse eilanden aankomen naar Turkije terug te kunnen sturen. Tegelijk zal voor elke Syriër die wordt teruggestuurd een andere Syriër naar Europa kunnen worden overgebracht. Op die manier willen Davutoglu en de Europese leiders een eind maken aan de dodelijk overtochten van de Middellandse Zee.
In ruil voor hun hulp krijgen de Turken er wel een en ander voor in de plaats. Een te expliciete verwijzing naar de snelle opening van nieuwe hoofdstukken in de toetredingsonderhandelingen was vooral voor Cyprus een brug te ver. Europa en Turkije kwamen overeen dat ze blijven proberen nieuwe hoofdstukken te openen, "maar zonder afbreuk te doen aan de posities van de lidstaten". Desondanks wordt nog voor de zomer hoofdstuk 33 (begroting) van het 'communautair acquis' geopend, maar dat ligt politiek totaal niet gevoelig.
De Europese lidstaten tonen zich ook bereid alle Turkse onderdanen tegen juni van dit jaar visumvrij naar Europa te laten reizen, in plaats van oktober, zoals eerder werd afgesproken. De EU staat wel niet toe dat er afgeweken wordt van de regels: aan alle 72 wettelijke vereisten moet worden voldaan. Volgens Davutoglu schieten er daar momenteel nog 35 van over, hij beweert dat het voor zijn land haalbaar is ook die resterende voorwaarden tijdig te vervullen.
Dan is er nog de kwestie van het geld. Op de Europees-Turkse top van 7 maart vroeg Davutoglu vrij onverwacht om een verdubbeling van de beloofde financiële steun voor vluchtelingen die zich op Turks grondgebied bevonden. De EU-landen deden er maanden over om een akkoord te vinden over hoe ze de initiële 3 miljard euro bijeen zouden schrapen, maar de Turkse premier vroeg plots 6 miljard. Daar gaan de lidstaten nu in mee. Tegen eind 2018 zal er nog eens 3 miljard euro worden uitgetrokken. In Europese kringen wordt wel benadrukt dat dit geld niet voor de Turkse autoriteiten bestemd is, maar voor concrete projecten die hulp bieden aan vluchtelingen.
bron: Belga