Belgen en Nederlanders onder één dak
Willem I zat sinds 1813 op de Nederlandse troon en hij kreeg er in 1815 België bij. Het nieuwe land moest een bufferstaat vormen tegen Frankrijk, dat onder Napoleon net een definitieve nederlaag had geleden in Waterloo.
Willem richtte de rijksuniversiteiten van Gent, Leuven en Luik op, stimuleerde de economische ontwikkeling maar liet tegelijk de arbeidersbevolking verpauperen. Zonder Willem I zou ik dit stuk nu misschien niet in het Nederlands schrijven. Aan de andere kant had hij wel een broertje dood aan persvrijheid. Hij regeerde als een verlicht despoot en werd duchtig gehaat in het zuiden van het land, zoals blijkt uit de vele opmerkelijke spotprenten die we te zien krijgen in de tentoonstelling. Toch had hij ook veel medestanders. Heel wat zogenoemde ‘orangisten' -vaak ook Franstaligen- wilden na de onafhankelijkheid van België de unie met onze noorderburen herstellen.
De korte maar krachtige geschiedenis van het Verenigde Koninkrijk der Nederlanden is een complex verhaal, dat blijkt duidelijk uit de expo in Gent. De tentoonstelling probeert de koning en zijn beleid niet in drie woorden te vatten, maar gaat bewust op zoek naar de nuance.
Waterloo
Fotograaf Michiel Hendryckx ging voor deze expo op zoek naar de overblijvende sporen van dat vijftien jaar durende koninkrijk. Hij fotografeerde de kanalen die Willem I liet aanleggen en waarmee hij de economische ontwikkeling stimuleerde. Hij vond ook een oude grenspaal in Noord-Frankrijk, waar de Nederlanden destijds begonnen. En uiteraard fotografeerde hij de leeuw van Waterloo, die bovenop zijn heuvel met een woeste blik richting Parijs kijkt. De leeuw werd door Willem I opgericht op de plaats waar zijn zoon gewond geraakte tijdens de strijd tegen Napoleon.
Dat het debat over Willem I nog steeds leeft, bewijst het comité ‘Willem, Bedankt!'. Zij kregen van de stad Gent toelating om een bronzen beeld van Willem I te plaatsen aan de Reep. Het beeld is intussen klaar en wordt later dit jaar ingehuldigd. “Hij was helemaal niet de Noorderduivel waarvoor hij afgeschilderd wordt. Gent heeft alles te danken aan Willem I”, klinkt het.