Heet water is goede onkruidverdelger

Onlangs bestempelde de Wereldgezondheidsorganisatie glyfosaat, een basisproduct in veel herbiciden, als ‘waarschijnlijk' kankerverwekkend. Vlaanderen voerde dit jaar een totaalverbod in op het gebruik van chemische middelen op verhardingen in het openbaar domein. Maar wildgroei van onkruid op wegen en voetpaden kan voor gevaarlijke situaties zorgen. Bovendien is onkruid in het straatbeeld voor veel burgers een doorn in het oog. Dus moeten groendiensten nieuwe technieken aanwenden in de strijd tegen onkruid. In haar masterproef probeert Amelie De Keyser hen daarbij de nodige munitie te bezorgen.

Een interessante, niet-chemische methode is het met heet water besproeien van onkruid. Dat doet het bovengronds plantenweefsel opwarmen, uitdrogen en bij voldoende verhitting uiteindelijk ook afsterven. Die heetwatertechniek is wel duurder dan het gebruik van herbiciden, verbruikt meer energie en is minder efficiënt waardoor ze vaker moet worden herhaald. De Keyser ging daarom na hoe de eco-efficiëntie (een zo laag mogelijk energieverbruik) en effectiviteit (het succes waarmee het onkruid bestreden wordt) van de techniek te verhogen in de strijd tegen vier veelvoorkomende onkruiden in onze straten: Engels raaigras, grote weegbree, roodzwenkgras en paardenbloem. De bio-ingenieur analyseerde de heetwatergevoeligheid van deze soorten door ze met water van 98°C te behandelen. Die bleek sterk verschillend: zo is roodzwenkgras bijvoorbeeld vijf keer gevoeliger dan Engels raaigras. De Keyser bekeek ook op welk moment van de dag de planten het meest heetwatergevoelig zijn: «Hoewel dit verschilt van soort tot soort zijn de planten het meest gevoelig in de namiddag, wanneer de bladeren het minst water bevatten en dus het droogst zijn. Groendiensten behalen dus het meeste succes als ze het onkruid in de namiddag behandelen en de behandeling op warme dagen inplannen.»

Op basis van haar studie werkte De Keyser twee scenario's uit voor onkruidbestrijding over een periode van twaalf weken. Het meest eco-efficiënte bestrijdingsscenario omvat vijf behandelingen. Voor gemeenten die eerder willen besparen op arbeidskosten dan op de energiefactuur werkte De Keyser een scenario uit met minder behandelingen. Opvallend is wel dat het onkruid daarbij niet volledig wordt uitgeroeid. De Keyser: «Bij onkruidbestrijding is het doel om het onkruid onder controle te houden, dat wil zeggen: onder een voor de burgers aanvaardbare tolerantiedrempel. Maar goed ook, want het volledig vernietigen van onkruid zou een enorm energieverbruik vergen.» En zo blijft de volkswijsheid in stand: onkruid vergaat niet.