SPELERS OP DE ELEKTRICITEITSMARKT
De elektriciteit gaat van de producent naar de verbruiker via een open markt waaraan een hele reeks spelers actief deelnemen.
Een groot aantal spelers dragen bij tot de goede werking van de elektriciteitsmarkt:
De elektriciteitsproducenten
De producenten vormen de basis van de keten en produceren elektriciteit in ‘traditionele' centrales (kerncentrales, STEG-centrales (stoom- en gasturbine), warmtekrachtkoppeling) of eenheden op basis van hernieuwbare energiebronnen (windmolen- of zonneparken, thermische of waterkrachtcentrales, ...). De stroom die deze producenten produceren, wordt vervolgens in het transmissienet (hoogspanning) of rechtstreeks in de distributienetten (laag- of middenspanning) geïnjecteerd en daarna aan de eindgebruiker geleverd (industrie, instellingen, kmo's, residentiële klanten, ...).
De energiebeurzen
Energiebeurzen zijn platformen waar de marktspelers energie kunnen aan- en verkopen. Zij kunnen er anoniem elektriciteit voor de dag zelf of voor de volgende dag aankopen en verkopen. Dit systeem kwam tot stand dankzij de liberalisering van de elektriciteitsmarkt, bevordert de openstelling van de markt, organiseert de mededinging en bepaalt een transparante referentieprijs voor de markt.
De transmissienetbeheerders
Zij zijn verantwoordelijk voor het betrouwbaar en efficiënt beheer van de transmissienetten op hoge en zeer hoge spanning. België telt één enkele transmissienetbeheerder (TNB): Elia. Klik op de link voor meer informatie over de rol en opdrachten van de TNB.
De elektriciteitsmarkt stopt niet aan de grenzen. De transmissienetten van de Europese landen zijn immers geïnterconnecteerd. Daardoor kunnen de landen elkaar helpen en is grensoverschrijdende energiehandel mogelijk. De samenwerking tussen de transmissienetbeheerders (TNB's) is dan ook van cruciaal belang.
Op Europees niveau zijn de TNB's verenigd in de internationale vereniging ENTSO-E (European Network of Transmission System Operators for Electricity), die fungeert als het referentieorgaan voor de Europese Commissie is.
Daarnaast levert Coreso, het gezamenlijk technisch coördinatiecentrum voor verscheidene TNB's (waaronder Elia) van Centraal-West-Europa, continu real time analysediensten voor de veiligheid en de bewaking van de netten.
De distributienetbeheerders
Zij zijn verantwoordelijk voor het betrouwbaar en efficiënt beheer van de distributienetten op laag- en middenspanning. Zij brengen de elektriciteit tot bij de residentiële klanten, de kmo's, enz. Zij staan ook in voor de straatverlichting.
De distributienetbeheerders in België zijn: ORES, Tecteo (Resa), Régie de Wavre, AIESH and AIEG in Wallonië, Sibelga in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Eandis en Infrax in Vlaanderen.
De regulatoren
In een context waarin sommige spelers over een wettelijk monopolie beschikken, zijn zij in zekere zin de ‘politie' van de energiemarkt. Hun opdracht is:
België telt één federale regulator (de CREG – Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas) en drie gewestelijke regulatoren:
De klanten
De klanten zijn de eindgebruikers van de elektriciteit. Dat kan gaan van particuliere tot grote industriële afnemers. Industriële klanten zijn in bepaalde gevallen rechtstreeks op het hoogspanningsnet aangesloten, terwijl particuliere klanten, kmo's e.d.. op het distributienet zijn aangesloten.