Erotiek weet filmmakers weer te verleiden

De cinematografische erotiek kende zijn topperiode tijdens de jaren negentig, met thrillers zoals Fatal Attraction en Basic Instinct. Na een stille periode lijkt een nieuwe generatie de draad weer op te pikken, voorlopig met uitzondering van de Amerikaanse regisseurs.
door
Matthias
Leestijd 2 min.

Femmes fatales en invloedrijke mannen, suggestieve dialogen en uitwisselingen van lichaamsvochten, al dan niet met een portie misdadig geweld. Dat zijn de ingrediënten van een sensueel verhaal. Na enkele thrillers die de kassa's hebben doen rinkelen, kregen we echter afgezwakte versies met beter uitgewerkte en minder lichamelijke scenario's.

The Handmaiden - Foto R.V.

De Amerikanen laten dit genre aan zich voorbijgaan, maar op andere plaatsen komt het volop weer op, met soms erg realistische erotische scènes. De Zuid-Koreaanse regisseur Park Chan-wook, die internationaal bekend raakte met Old Boy, winnaar van de Grand Prix in Cannes in 2003, hoopt dat hij met zijn film The Handmaiden zijn Amerikaanse collega's kan overtuigen, nu hij ook uit is in de VS.

De prent is gebaseerd op de roman Fingersmith (2002) van Sarah Waters en vertelt het verhaal van een Japanse erfgename in het bezette Korea van de jaren 30. Ze heeft een relatie met haar Koreaans dienstmeisje, dat een complot smeedt om haar te beroven.

De kijker wordt in spanning gehouden door weerzinwekkende wendingen, maar ook door expliciete scènes waarin de seksuele betrekkingen zorgvuldig gechoreografeerd worden. Ze doen ons denken aan de lange scène uit La vie d'Adèle (2013).

L'Inconnu du lac - Foto R.V.

De sprong wagen

De regisseur verklaarde dat hij heel wat erotische thrillers uit de jaren 90 bewondert, zoals Basic Instinct (1992) en Bound (1996). Andere regisseurs zoals Alain Guiraudie met L'Inconnu du lac (2013), Luca Guadagnino met Amore (2010) en Ang Lee met Lust, Caution (2008) waagden recent ook de sprong. Stuk voor stuk kaskrakers die positieve kritiek kregen.

Volgens historici ontstond het genre begin jaren 70 in de VS dankzij het succes van Deep throat (1972). Deze film voor volwassenen heeft conventionele regisseurs ertoe aangezet om de grenzen van seksualiteit te verleggen.

De Amerikaan Brian De Palma bracht met Dressed to kill (1981) de erotiek buiten de artistieke zalen. Later deed hij dat nog eens met de duivelse film Body Double (1984). Uiteindelijk was het Fatal Attraction van Adrian Lyne met Glenn Close en Michael Douglas die het genre naar een hoger niveau tilde, met uitverkochte zalen en Oscarnominaties als resultaat.

Basic Instinct, de erotische thriller van Paul Verhoeven, met Sharon Stone en alweer Michael Douglas, was dan weer een van de meest succesvolle films van het decennium (een wereldwijde opbrengst van 353 miljoen dollar).

Het succes van deze zeer expliciete film is vooral te danken aan een emblematische scène: tijdens een verhoor, waar Catherine Tramell (Sharon Stone) met gekruiste benen op een stoel zit, zet ze haar benen naast elkaar. Daardoor onthult ze dat ze niets onder haar rokje draagt.

Snertfilms en internet

Regisseurs waren nog nooit zo creatief dankzij het enthousiasme van het publiek voor de explosieve combinatie van seks en dood: Poison Ivy (1992) met Drew Barrymore, Sliver met Sharon Stone, Body (1993) met Madonna en Disclosure (1994) met Demi Moore en nog maar eens Michael Douglas. Een reeks snertfilms maakte echter een einde aan het succes. De kijkers wilden iets anders. Dat bleek nog maar eens in 2006 met de flop van Basic Instinct 2.

Volgens sommige analisten is die fout ook te wijten aan het succes van porno op het internet. Anderen schrijven deze evolutie toe aan de terugkeer van de conservatieve waarden na de verkiezing van de republikeinse president George W. Bush in 2001.

Volgens de analist Shawn Robbins van BoxOffice.com is dit genre gewoonweg verdwenen door de veranderde samenleving. "Ik denk dat dit grotendeels te wijten is aan nieuwe culturele smaken", verklaart hij. De afgelopen jaren zijn het bovennatuurlijke en de psychologie volgens hem de voornaamste ingrediënten van verhalende films en thrillers.