Generatieclash tussen topacteurs

door
Kevin
Leestijd 6 min.

Nu de Oscars zijn uitgereikt, zit het prijzenseizoen er weer op voor 2014. De genomineerde films verdwijnen stilletjes aan uit de cinemazalen en verschijnen nu op dvd. Voor The Judge, waarvoor Robert Duvall mocht hopen op het Oscarbeeldje, is dat niet anders. De film, met Duvall en Robert Downey Jr. in glansrollen, ligt vanaf 18 maart in de winkelrekken. Reden genoeg om dus de twee hoofdrolspelers eens onder de loep te nemen.

Het herrezen wonderkind

Robert Downey Jr. is ongetwijfeld één van de meest charismatische acteurs van zijn generatie en dat lijken de filmstudio's maar al te goed te beseffen. Downey was de afgelopen jaren de bestbetaalde acteur van Hollywood en verdiende tussen juni 2013 en juni 2014 maar liefst 75 miljoen dollar (een slordige 67 miljoen euro), maar het was niet altijd rozengeur en maneschijn voor de superster.

Op 4 april 1965 zag Robert Downey Jr. het levenslicht in New York. Dat hij in de filmwereld zou belanden, leek vanaf het eerste moment al een evidentie. Beide ouders waren immers acteurs en Robert Downey Sr. maakte bovendien zijn eigen films. Op vijfjarige leeftijd maakte Downey Jr. zijn acteerdebuut als een zieke puppy in de absurdistische film Pound, geregisseerd door zijn vader. Downey Sr., een drugsverslaafde, introduceerde zijn zoontje ook in de drugswereld. Een zesjarige Downey Jr. mocht van zijn vader al marihuana proberen. Downey Jr. zei ooit dat gezamelijk druggebruik een emotionele band schiep met zijn vader.

Zijn ouders scheidden in 1978 en Downey Jr. verhuisde met zijn vader naar Los Angeles. Op school ontmoette hij daar toekomstige collega's als Rob Lowe, Sean Penn en Emilio Estevez. Vier jaar later besloot hij de school achter zich te laten en verhuisde terug naar New York om zich toe te leggen op zijn acteercarrière.

In The Big Apple legde hij zich aanvankelijk toe op theater, maar na verloop van tijd kreeg hij rollen in films als Tuff Turf en Weird Science. Zijn eerste echte hoofdrol kwam in 1987 in The Pick-up Artist. Datzelfde jaar kreeg hij heel wat lof voor zijn rol als een zelfdestructieve, drugsverslaafde yup in Less Than Zero. Een eerste hoogtepunt kwam enkele jaren later, toen hij in 1992 in de huid van Charlie Chaplin kroop voor Chaplin. Zijn tour de force leverde hem een Oscarnominatie voor Beste Acteur op, maar Al Pacino ging dat jaar aan de haal met de hoofdprijs.

De acteercarrière van Downey leek gelanceerd, met verdere projecten als Natural Born Killers, Short Cuts en Richard III. Zijn drugsprobleem liep echter uit de hand en in 1996 werd hij een eerste keer gearresteerd voor bezit van cocaïne en heroïne. Tussen 1996 en 2001 werd hij zes keer opgepakt voor drugsgebruik en zat hij twee keer in de cel. Toen hij in 2000, na een jaar in de gevangenis, weer op vrije voeten kwam, had hij meteen een rol in de tv-serie Ally McBeal beet. Zijn personage was immens populair en leverde hem een Golden Globe op, maar twee arrestaties later werd hij uit de show geschreven.

De verplichte afkickcursus leek dit keer te werken en Downey begon zijn comeback met films als Gothika, Kiss Kiss Bang Bang en Zodiac. 2008 bracht een tweede hoogtepunt in zijn carrière. Hij werd dat jaar hét synoniem voor Iron Man met de gelijknamige film en bracht in Tropic Thunder een hilarische, egocentrische acteur. De talentvolle Downey deed nooit eerder mee in een kaskraker, maar in 2008 had hij er plots twee in één zomer. Als kers op de taart kreeg hij de Oscarnominatie voor Beste Bijrol in Tropic Thunder, een hele prestatie als je weet dat nominaties voor rollen in komedies bijzonder zeldzaam zijn.

Met twee vervolgfilms voor Iron Man, The Avengers, Sherlock Holmes en nu The Judge is Robert Downey Jr. terug en populairder dan ooit tevoren.

De ervaren rot

De oudere van de twee Roberts in The Judge is zo'n 34 jaar ouder en kwam op de wereld op 5 januari 1931. Net als Robert Downey Jr.  lijkt er bij Robert Duvall invloed van de beroepskeuzes van zijn ouders te zijn, al lagen die hier net iets anders. Duvall zijn moeder was ook een actrice, maar zijn vader was een admiraal bij de Amerikaanse marine.

Duvall stond voor de eerste keer op de planken in 1952, bij het theatergezelschap Gateway Playhouse in New York.  Een jaar later diende hij echter een jaar in het Amerikaanse leger tijdens de Koreaanse Oorlog. Zijn exploten in het theater werden dus tijdelijk onderbroken, maar toch zou die legerdienst belangrijk blijken. Nadat hij was teruggekeerd, ving Duvall studies aan bij de Neighborhood Playhouse School of Theater in New York, een opleiding die door staatsprogramma werd betaald voor zijn bewezen diensten in het leger.

Jarenlang zou Duvall te zien zijn op de planken in New York en omstreken. A View From the Bridge is volgens Duvall één van de belangrijkste stukken waaraan hij meewerkte – hij won er een Obie voor – maar voor zijn filmcarrière zou vooral The Midnight Caller belangrijk blijken. Voor dat stuk werkte hij samen met schrijver Horton Foote. Diezelfde Foote schreef later To Kill a Mockingbird en suggereerde Robert Duvall tijdens de casting van de film. Duvall maakte zo in 1962 zijn debuut op het grote scherm en zou nadien nog vaker samenwerken met Horton Foote.

Na To Kill a Mockingbird kreeg Duvall nog kleine rollen in films als Countdown, Bullitt en True Grit maar in de jaren '70 werd zijn aanwezigheid in cinema echt tastbaar. Hij kreeg heel wat aandacht in 1970 voor zijn rol in MASH en weer in 1971 voor THX 1138, het regiedebuut van George Lucas. Een van de grootste successen vond Duvall ongetwijfeld in 1972 en 1974, met zijn vertolking van ‘consigliere' Tom Hagen in The Godfather en The Godfather Part II. Voor deel één sleepte hij zijn eerste Oscarnominatie voor Beste Bijrol in de wacht. Die nominatie zou hij op het einde van het decennium opnieuw ontvangen voor Apocalypse Now, waarin hij de iconische woorden “I love the smell of napalm in the morning” uitsprak.

Het jaar nadien kon Duvall weer rekenen op een Oscarnominatie, deze keer voor Beste Acteur in The Great Santini, maar Robert De Niro gapte het weg. Drie jaar later was het eindelijk prijs en had hij het gouden beeldje vast voor zijn hoofdrol als countryzanger Mac Sledge in Tender Mercies, een film geschreven door Horton Foote. Tess Harper, die meedeed in de film, zei nadien dat Duvall Mac Sledge zo sterk bracht, dat ze het personage leerde kennen in plaats van de acteur.

Maar met die Oscar hield het natuurlijk niet op voor de begenadigde acteur. In 1989 speelde hij een Texas Ranger in de miniserie Lonesome Dove, naar eigen zeggen zijn favoriete rol ooit, die dan ook nog eens beloond werd met een Golden Globe. In de jaren '90 versierde hij nog twee Oscarnominaties, voor The Apostle en A Civil Action en werkte hij nog mee aan succesvolle historische miniseries als Stalin en The Man Who Captured Eichmann.

Zelfs in het nieuwe millenium bleef deze veteraan niet stilzitten. Met films als Gone in 60 Seconds, Open Range, Kicking & Screaming en Lucky You toonde hij aan  dat hij nog steeds een grote draagwijdte heeft en verschillende rollen afkan. Het sterke staaltje acteren in The Judge leverde hem maar liefst zijn zevende Oscarnominatie op. Op 84-jarige leeftijd was hij ook meteen de oudste acteur die ooit genomineerd werd voor Beste Bijrol.

Aan pensioen lijkt hij nog niet te denken. In maart verschijnt in de Verenigde Staten Wild Horses, een film die hij schreef en regisseerde. Daarbovenop speelt hij er zelf ook in mee.

Deze twee topacteurs geven het beste van zichzelf in The Judge, die vanaf 18 maart op dvd en Blu-ray in de winkelrekken ligt.